Afganistan Merkez Bankası’nın yaklaşık 10 milyar dolarlık rezervinin büyük kısmını elinde tutan ABD, dondurma kararı aldı. Ülkede az da olsa altın ve nakit dolar bulunuyordu. DAB yatırımlarının küçük bir kısmının da İsviçre merkezli Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS) ve Türkiye’deki Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Ticaret ve Kalkınma Bankası bünyesinde olduğu belirtildi. Paha biçilemeyen Baktriya Hazinesi de kasadaydı. IMF kaynaklarının akıbeti de belirsiz.
ABD’nin çekilmesiyle birlikte tekrar Taliban’ın kontrolüne geçen Afganistan’da Merkez Bankası (DAB) rezerv ve varlıklarının akıbeti merak konusu oldu.
Bloomberg’in bir Beyaz Saray kaynağına dayandırdığı habere göre, ABD yönetimi, Afganistan Merkez Bankası’na ait olan ve ABD’de bulunan 9,5 milyar dolarlık varlığı dondurma kararı aldı.
Haberde, Taliban’ın parasal kaynaklara erişiminin engellenmeye çalışıldığı belirtildi.
Afganistan Merkez Bankası Başkanı Ajmal Ahmady, Taliban’ın başkent Kabil’de kontrolü ele geçirmesi üzerine 15 Ağustos Pazar gecesi ABD ordusuna ait bir askeri uçakla ülkeden kaçtığını duyurmuştu.
Afganistan Merkez Bankası’nın 9,5 milyar dolarlık varlığının büyük kısmı ABD Merkez Bankası’nın (Fed) New York’taki binasında bulunuyordu.
Konuya yakın iki kaynak, DAB’a ait varlıkların büyük kısmının Afganistan’da olmadığını belirtti.
REUTERS: 1,3 MİLYAR DOLARLIK ALTIN NEW YORK’TA
Reuters, 21 Haziran 2021 tarihi itibarıyla DAB’ın 1,3 milyar dolar değerinde altın ve 362 milyon dolar değerinde nakit döviz varlığı olduğunu, toplamda yaklaşık 10 milyar dolarlık varlığının çok büyük kısmının ülke dışında olduğunu yazdı.
Ajansa göre, DAB’a ait 1,3 milyar dolar değerindeki altın, New York Fed bünyesinde saklanıyordu.
DAB’ın ayrıca, çoğunluğu ABD Hazine tahvillerinde tutulan 6,1 milyar dolarlık varlığı olduğu belirtildi.
TÜRKİYE’DE DE VAR
DAB yatırımlarının küçük bir kısmının da İsviçre merkezli Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS) ve Türkiye’deki Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Ticaret ve Kalkınma Bankası bünyesinde olduğu belirtildi.
Tahran merkezli olan Ekonomik İşbirliği Teşkilatı, 1985 yılında İran, Pakistan ve Türkiye tarafından kurulmuştu. Daha sonra Afganistan da teşkilatın üyesi olmuştu.
362 MİLYON DOLARLIK NAKİT AFGANİSTAN’DA
Reuters, DAB’ait ve büyük kısmı dolar cinsi olan 362 milyon dolarlık nakit varlığın Afganistan’da bulunduğunu yazdı.
Bu paranın bir kısmının DAB’ın merkez binasında, bir kısmının şubelerde, bir kısmının da başkanlık sarayında bulunduğu belirtildi.
160 milyon dolar değerinde altın ve gümüşünde Afganistan başkanlık sarayındaki kasalarda bulunduğu belirtildi.
BAKTRİYA HAZİNESİ DE DAB’IN KASASINDAYDI
Afganistan Merkez Bankası kasaları ayrıca, 1978 yılında keşfedilen 2 bin yıllık paha biçilemeyen Baktriya Hazinesi’ne de ev sahipliği yapıyordu.
Arkeolojik kazılarda bulunan altın mücevher, sikke ve süs eşyaları, DAB’ın kasasında saklanıyordu.
DÜNYANIN EN BÜYÜK HAZİNELERİ ARASINDA YER ALIYOR
Afganistan’ın dünyanın en büyük altın hazineleri arasında yer alan Baktriya hazinesi, kırk yıl önce Kuzey Cevizcan eyaletindeki Sheberghan ilçesinin Tela Tapa bölgesinde keşfedilmiş ve altının yanı sıra arkeologlar hazineyle birlikte 7 ceset bulmuştu. Baktriya hazinesinde 21 bin 145 adet saf altın antik eser bulunmaktadır.
Grek-Baktriya Krallığı, Orta Asya’daki Baktriya ve Soğdya’da MÖ 250’den 125’e kadar kontrol etmiş, Hint-Yunan Krallığı ile birlikte Helenistik dünyanın en doğusundaki devletti.
IMF KOTASINI KULLANABİLECEK Mİ?
Taliban’ın tekrar iktidara gelmesi sonrasında, Afganistan’ın üyesi olduğu Uluslararası Para Fonu (IMF) kaynaklarına erişimi de gündemde.
ABD’de Temsilciler Meclisi’nin 18 Cumhuriyetçi üyesi, ABD Hazine Bakanı Janet Yellen’a çağrı yaptı ve Taliban liderliğindeki Afgan yönetiminin IMF kaynaklarına erişiminin engellenmesini istedi.
IMF, 23 Ağustos 2021 tarihinde üye ülkelerin merkez bankalarına toplamda 650 milyar dolarlık rekor hacimde SDR (özel çekme hakları) aktarımı yapacak.
Bu kapsamda Afganistan’ın IMF’de 455 milyon dolarlık kotası bulunuyor.
ABD daha önce Venezuela’nın IMF kaynaklarına erişimini engellemişti.
