Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, küçük ve orta büyüklükteki işletmeler (KOBİ) 2020 yılında toplam girişim sayısının yüzde 99,8’ine ulaştı. KOBİ’ler istihdamın yüzde 72’sini, personel maliyetinin yüzde 49,2’sini, cironun yüzde 49,4’ünü, üretim değerinin yüzde 42,7’sini ve faktör maliyetiyle katma değerin yüzde 41,3’ünü oluşturdu.
TÜİK, 2020 yılına ilişkin KOBİ istatistiklerini açıkladı. Buna göre, KOBİ’ler en fazla ticaret sektöründe faaliyet gösterdi. Ekonomik faaliyetlerin istatistiki sınıflamasına göre 2020 yılında KOBİ’lerin; yüzde 36,6’sı toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı sektöründe faaliyet gösterirken, yüzde 14,2’si ulaştırma ve depolama sektöründe, yüzde 12,3’ü ise imalat sanayi sektöründe faaliyet gösterdi.
KOBİ istihdamı içerisindeki en yüksek oran ticaret sektöründe
KOBİ istihdamı içerisindeki en yüksek oran ticaret sektöründe oldu. 2020 yılına ilişkin olarak; toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı faaliyetlerindeki KOBİ istihdamının toplam KOBİ istihdamı içerisindeki oranı yüzde 27,5 olurken, personel maliyeti için bu oran yüzde 24,4, ciroda yüzde 54,7, faktör maliyetiyle katma değerde yüzde 25,3 ve üretim değerinde ise yüzde 15,9 olarak gerçekleşti.
KOBİ girişimleri için 2020 yılında katma değer 59 bin TL
Orta ölçekli girişimlerde çalışan başına katma değer 2020 yılında 128 bin TL ile en yüksek değerini aldı. KOBİ girişimleri için 2009 yılında çalışan başına ortalama katma değer 15 bin TL iken, 2020 yılında bu değer 59 bin TL oldu. KOBİ grupları içerisinde 2009 ve 2020 yılları için en yüksek çalışan başına katma değer sırasıyla 29 bin TL ve 128 bin TL ile orta ölçekli girişimlerde gerçekleşirken, aynı yıllar için bu değerler küçük ölçekli girişimler için sırasıyla 19 bin TL ve 70 bin TL, mikro ölçekli girişimler için ise 8 bin TL ve 22 bin TL olarak gerçekleşti.
İmalat sanayindeki 2 bin 442 KOBİ yüksek teknoloji sınıfında üretim yaptı. İmalat sanayindeki KOBİ’ler teknoloji düzeylerine göre sınıflandırıldığında, yüzde 56,7’si düşük teknoloji sınıfında üretim yaparken, büyük ölçekli girişimlerde bu oran yüzde 47,6 oldu.
Yüzde 57,5 düşük teknoloji sınıfında üretim yaptı
KOBİ büyüklük gruplarına göre incelendiğinde; mikro ölçekli girişimlerin yüzde 57,5’i düşük teknoloji sınıfında üretim yaparken, yüzde 32,2’si orta-düşük teknoloji, yüzde 9,8’i orta-yüksek teknoloji ve yüzde 0,5’i yüksek teknoloji sınıfında üretim yaptı. Buna karşılık küçük ölçekli girişimlerde bu oranlar sırasıyla yüzde 52, yüzde 29,7, yüzde 17,3 ve yüzde 1 iken orta ölçekli girişimlerde yüzde 51,9, yüzde 28,2, yüzde 18,3 ve yüzde 1,6 oldu.
KOBİ’ler ihracatın yüzde 36,4’ü ithalatın yüzde 24’ünü gerçekleştirdi
2020 yılına ilişkin toplam ihracatın yüzde 36,4’ünü, ithalatın ise yüzde 24’ünü KOBİ’ler gerçekleştirdi. 2020 yılı toplam ihracatta, mikro ölçekli girişimlerin payı yüzde 3,5 iken, küçük ölçekli girişimlerin payı yüzde 13,5, orta ölçekli girişimlerin payı ise yüzde 19,4 oldu. Büyük ölçekli girişimlerin payı ise yüzde 63,6 olarak gerçekleşti. Girişimlerin ana faaliyetine göre, KOBİ’lerin ihracatının yüzde 58,7’si ticaret sektöründe, yüzde 36,6’sı ise sanayi sektöründe faaliyet gösteren girişimler tarafından yapıldı.
İthalatın yüzde 66,8’i ticaret sektöründe gerçekleşti
KOBİ’lerin ithalattaki payı yüzde 24 oldu. 2020 yılı toplam ithalatında; mikro ölçekli girişimlerin payı yüzde 1,5, küçük ölçekli girişimlerin payı yüzde 6,4, orta ölçekli girişimlerin payı ise yüzde 16,2 oldu. Büyük ölçekli girişimlerin payı ise yüzde 75,9 olarak gerçekleşti. Girişimin ana faaliyetine göre, KOBİ’lerin ithalatının yüzde 66,8’i ticaret sektöründe, yüzde 26’sı ise sanayi sektöründe faaliyet gösteren girişimler tarafından gerçekleştirildi.
2020’de ihracat değeri 61 milyar dolara yükseldi
KOBİ’lerin 2013 yılında 57 milyar dolar olan ihracat değeri 2020 yılında 61 milyar dolara yükseldi. İthalatta ise 2013 yılında 48 milyar dolar olan değer, 2020 yılında 49 milyar dolara yükseldi. KOBİ’lerin toplam ihracatının yüzde 47,8’i Avrupa ülkelerine yapıldı. KOBİ’ler tarafından 2020 yılında yapılan ihracatın yüzde 47,8’ini Avrupa ülkelerine, yüzde 34,3’ü Asya ülkelerine gerçekleştirildi. KOBİ’ler ithalatının yüzde 49,6’sını Asya ülkelerinden, yüzde 40,2’sini Avrupa ülkelerinden yaptı.
KOBİ’lerin ihracatının yüzde 91,4’unu imalat sanayi ürünleri oluşturdu. KOBİ’lerin 2020 yılı ihracatında giyim eşyası sektörünün payı yüzde 13,9, tekstil ürünlerinin payı yüzde 10,1 ve başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipmanların payı yüzde 10 oldu. KOBİ’lerin 2020 yılı ithalatında ise öne çıkan ürünler, yüzde 33,6 ile ana metaller, yüzde 12,4 ile kimyasallar ve kimyasal ürünler, yüzde 12 ile başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipmanlar ve yüzde 5,3 ile bilgisayarlar ile elektronik ve optik ürünler oldu.
KOBİ’lerin 332 patenti tescil edildi. 2020 yılında KOBİ’lerin toplam patent başvuru sayısı bin 563 olurken, aynı yıl 332 patent tescil edildi. KOBİ ölçeklerinde ise 570 patent başvurusu ve 162 patent tescili ile orta ölçekli girişimler ilk sırada yer aldı.
