ANALİZ- Ali Semerci / Gazze
Siyasi analist Hani el-Akkad, “Direniş gruplarının ve Hamas’ın şimdiye kadar verdiği mesajlar, İsrail’i tehdit etmeye ve yeni bir denklem dayatmasını engellemeye yönelik taktik mesajlardır.” dedi.
Hamas, İsrail’in Gazze Şeridi’ne uyguladığı ablukayı sona erdirmek için yeni bir mücadeleye girerken İsrail’in tavrını değiştirmemesi halinde çatışmaların tekrar başlaması da ihtimaller arasında yer alıyor.
Hamas, 15 yıllık ablukayı kırmak için İsrail’in son saldırılarının sonuçlarından istifade etmeye çalışıyor. Ancak İsrail’in devam eden inatçılığı ve Gazze Şeridi’nin yeniden inşasını Hamas’ın elinde tuttuğu İsrailli dört esiri serbest bırakmasına bağlama konusundaki ısrarı dolayısıyla bu iş pek kolay gözükmüyor.
Hamas’ın silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları, İsrail’in 2014’te Gazze’ye düzenlediği saldırılar sırasında 2’si asker 4 İsraillinin esir alındığını açıklamıştı. Kassam Tugayları, bu kişilerin durumu hakkında herhangi bir bilgi vermemişti.
Gerilim sürüyor
Hamas, kendi zaferini ilan ederken ateşkesi “kırılgan” olarak nitelendiren gözlemciler, devam eden gerilimin gölgesinde yeni bir askeri çatışmanın pek uzak olmadığını belirtiyor.
İsrail son olarak 18 Haziran’da Gazze’nin kuzeyindeki Beyt Lahiya beldesi ve Han Yunus kentinde Filistin direniş gruplarına ait mevzilere hava saldırıları düzenledi.
İsrail ordusundan yapılan açıklamada, “Gazze ve Han Yunus kentlerine düzenlenen saldırıların, İsrail tarafına gönderilmeye devam eden yanan balonlar nedeniyle gerçekleştirildiği” kaydedildi. Açıklamada, ordunun, Gazze Şeridi’nde olanlardan sorumlu tuttuğu Hamas’ın askeri yapılarını hedef almaya devam edeceği aktarıldı.
Hamas ise İsrail’in yanan balonları roketler ile eşit görerek yeni angajman kuralları dayatma girişiminde bulunduğunu kaydetti ve bunun yansımaları olacağına dikkati çekti.
Hamas’ın Gazze Sorumlusu Yahya Sinvar da 21 Haziran’da BM Orta Doğu Barış Süreci Özel Koordinatörü Tor Wennesland ile görüşmesinin “olumsuz” geçtiğini belirtirken, İsrail’i ablukayı devam ettirmesinden doğacak sonuçlar konusunda uyardı.
Siyasi analistler, ara bulucular başaramazsa, Hamas’ın İsrail’in Gazze’ye 15 yıldır uyguladığı ablukayı çeşitli yollarla kırmaya kararlı olduğu konusunda hemfikir.
Senaryo çok
Yazar ve siyasi analist Mustafa es-Savvaf, yaptığı açıklamada, ara bulucuların “Filistinli gruplar tarafından kabul edilebilir” bir anlaşmaya varamaması durumunda yeni bir askeri gerilimin patlak vermesinin pek uzak bir ihtimal olmadığını belirtti.
Savvaf, “Gazze Şeridi’ndeki mevcut veriler direnişin istediğini elde etmekte kararlı olduğunu gösteriyor. Direniş, ara buluculara rollerini oynama fırsatı verdi, ancak hiçbir şey yapmadıkları görülüyor, bu da bizi, aralarında askeri tırmanışın da yer aldığı senaryolara götürüyor.” diye konuştu.
Hamas’ın Gazze Sorumlusu Sinvar’ın, BM Özel Koordinatörü Wennesland ile gerçekleştirdiği görüşmenin olumsuz olduğunu söylemesine de değinen Savvaf, şunları kaydetti:
“Sinvar’ın açıklamaları, Wennesland’ın, Gazze’nin yeniden inşası dosyasını Hamas’ın elindeki İsrailli esirlerin dosyasına bağlamaya çalışan İsrail’in koşullarıyla geldiğini doğruluyor. Bu nedenle Wennesland’ın ilerleme kaydedemediğine inanıyorum.”
Filistinli grupların İsrail’in kışkırtmalarına karşılık vermek için en uygun yolu seçeceğini belirten Savvaf, “Direniş, İsrail’in saldırılarına karşılık verecek ve yeni çatışma kuralları dayatmasını kabul etmeyecek.” dedi.
Savvaf, direnişin gelecek günlerde yapacaklarının gelişmiş ve kademeli bir adım olacağını ve İsrail’in de inatlaşması halinde durumun farklı olacağını bildiğini sözlerine ekledi.
*karşılıklı mesajlar**
Siyasi analist Hani el-Akkad, İsrail’in abluka konusundaki inatçı tutumunun direnişi yeni bir askeri çatışmaya götürebileceğini söyledi.
Akkad, İsrail’in Gazze’ye düzenlediği son saldırıların durmasından bu yana Filistin direnişi ile İsrail arasında karşılıklı mesajların hiç durmadığını belirtti.
Ateşkes anlaşmasının birçok dosyayı çözmeden yapılması nedeniyle bu mesajların normal olduğunu kaydeden Akkad. İsrail’in Filistinlilere ait yerlere saldırarak ateşkesi ihlal etmesi, yanan balonlara füzelerle karşılık vermesi, Batı Şeria ve Kudüs’te halka saldırmasının direnişi rahatsız ettiğini ve planlarını değiştirmesine neden olduğunu dile getirdi.
Akkad, “Direnişin mesajlarının çoğu Sinvar aracılığıyla gönderildi ve bu da İsrail’e iletmek istediklerinin gücünü gösteriyor. Direniş gruplarının ve Hamas’ın şimdiye kadar verdiği mesajlar, İsrail’i tehdit etmeye ve yeni bir denklem dayatmasını engellemeye yönelik taktik mesajlardır.” dedi.
Yeni çatışma ihtimali
Gazze’deki El-Ezher Üniversitesinden siyaset bilimi profesörü Abir Sabit de “İsrail’in Filistinlilerin taleplerini yerine getirmeme ve Gazze’ye uyguladığı ablukayı kaldırmama konusunda ısrar etmesi ve ara bulucuların bu konuda herhangi bir atılım atmamaları halinde yeni bir çatışmayla karşı karşıya kalabiliriz.” diye konuştu.
Filistinliler arasındaki siyasi bölünmüşlüğün direnişin tutumunu zayıflattığını kaydeden Sabit, bazı tarafların da Filistin’in son savaşta olanlardan siyasi kazanç elde etmesini engellemeye çalıştığını aktardı.
Sabit, İsrail hükümetinin değişmesi ve ondan önce yaşanan kargaşanın da Gazze Şeridi ile İsrail arasında bir sükunet denklemi sağlamaya yönelik yerel ve uluslararası siyasi çabaları zayıflatan önemli sebepler arasında yer aldığını söyledi.
İsrail, Gazze’ye yönelik geçen ay yeniden başlattığı saldırıları 11 gün sonunda Hamas’la varılan ateşkes sonucu sona erdirmişti.
Filistinli gruplar tarafından kabul edilebilir” bir anlaşma olmazsa yeni bir askeri gerilim patlak verebilir
