Uluslararası Af Örgütü ve Omega Araştırma Vakfı ortak açıklamalarında, polis copları gibi her yerde bulunan silahların devamlı olarak işkence ve diğer türde kötü muamele teşkil edebilecek şekilde kötüye kullanıldığı uyarısı yaptı. İki kurum, hükümetlere, kolluk ekipmanı ticaretinin düzenlenmesi için Birleşmiş Milletler öncülüğünde başlatılacak bir süreci destekleme çağrısında bulundu.
“Ezici Güç: Polis copları ve ilgili silahların kötüye kullanımı” başlıklı araştırmada, kolluk kuvvetlerinin mevcut durumda çok sınırlı düzenlemelere tabi olarak veya hiçbir düzenlemeye tabi olmaksızın ticareti yapılan cop gibi ezici silahları kötüye kullandığı bildirildi.
35 ÜLKEDE ONLARCA OLAY İNCELENDİ
Araştırmada, dünya genelinde 35 ülkeden fotoğraf ve video kanıtları incelenerek özellikle seçilen 188 vaka ayrıntılı bir şekilde mercek altına alındı.
Af Örgütü uzmanları, 2011 ile 2021 yılları arasında kaydedilen 500’den fazla protesto videosunu inceleyerek 188 ayrı vakada copların kötü amaçlı ve göstericilere zarar verecek şekilde kullanıldığını tespit etti.
Araştırmada, Belarus, Kolombiya, Fransa, Hindistan ve Myanmar gibi dünyanın farklı bölgelerindeki protestolara uygulanan şiddetli baskılara yer verildi.
COP, BOĞMAK VE DÖVMEK İÇİN ‘SİLAH’ OLARAK KULLANILIYOR
Görüntülerde, kolluk kuvvetlerinin cezalandırmak, hareket etmesi engellenmiş kişileri dövmek, başlarına tehlikeli darbeler indirmek veya insanları boyun kıskaçlarına alarak boğmak için cop, demir veya bambu sopalar, uzun deri kırbaçlar gibi silahlar kullandığı saptandı.
‘TAMAMEN YASAKLANMALI, ÖLÜME NEDEN OLABİLİRLER’
Birleşmiş Milletler’de konuyla ilgili bir düzenleme yapılması için çalışmaların sürdüğü hatırlatılan araştırmada, Uluslararası Af Örgütü ve Omega, “daha az öldürücü” kolluk kuvvetleri silahlarının ticareti üzerinde daha sıkı kontrollerin uygulanması ve işkence veya ölüm cezası için kötüye kullanılan, belirli türdeki ekipmanın tamamen yasaklanması çağrısında bulundu.
Uluslararası Af Örgütü’nün askeri, güvenlik ve polis faaliyetleri alanındaki danışmanı Verity Coyle, araştırmada yer alan açıklamasında, “Coplar yanlış kullanıldığında ciddi yaralanmalara ve hatta ölüme neden olabilir. Buna rağmen, benzeri kolluk kuvvetleri ekipmanının ticareti şaşırtıcı bir şekilde düzenleme eksikliğinden yararlanmaya devam ediyor. Hükümetler, bu ekipmanın ihraç edilmesine izin vermeden önce titiz risk değerlendirmeleri yapmakla yükümlü olmalıdır” dedi.
‘POLİSLER, İNSAN HAKLARINA UYUMLU ŞEKİLDE EĞİTİLMELİ’
Coyle, açıklamasını şu şekilde sürdürdü: “Devletler ayrıca, kolluk birimlerinin, insan haklarına uygun polis faaliyetleri konusunda eğitilmesini ve bu yönde talimat almasını sağlamalı. Polisin güç kullanımını düzenleyen uluslararası standartlar var ancak araştırmamız, bunların dünyanın her yerinde hiçe sayıldığını ve bu durumun son derece tehlikeli sonuçlar yarattığını gösteriyor.”
KONUYU TAKİP EDEN BM RAPOR HAZIRLAYACAK
BM Genel Sekreterliği, işkence veya ölüm cezasında kullanılabilecek ekipman ticaretini düzenlemek ve bu alanda uluslararası bir çerçeve oluşturmak amacıyla öneriler geliştirmek için bir grup uzmanı görevlendirdi.
Bu düzenlemeler, coplar ve göz yaşartıcı gazlar gibi daha az öldürücü ekipmanı da içeriyor. Görev verilen uzmanların 2022’de düzenlenecek BM Genel Kurulu’na bu konuda ayrıntılı rapor vermesi bekleniyor.
