Dünya gazetesi yazarı Alaattin Aktaş, KKM ile ilgili “2022 sonu olan süreyi istediğiniz kadar uzatın, o son kaçınılmaz olarak bir şekilde gelecek. İşte asıl kıyamet o zaman kopacak” dedi.
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın Kur Korumalı Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesabı (KKM) uygulamasının bütçeye maliyeti haziran ayında 16 milyar TL’ye ulaştı. Mart ayında 11 milyar 700 milyon TL bütçeye yük getiren KKM için nisan ayında 4 milyar 555 milyon, mayıs ayında ise 4 milyar 842 milyon TL ödeme yapılmıştı. KKM’nin toplam maliyeti ise 37 milyar TL’yi aştı.
Dünya gazetesi yazarı Alaattin Aktaş, “KKM’de asıl kıyamet uygulama bitince kopacak” başlıklı yazısında 2022 sonu olan uygulama süresinin uzatılacağını belirterek, “Mevcut durumda 2022 sonu olan süreyi istediğiniz kadar uzatın, o son kaçınılmaz olarak bir şekilde gelecek. İşte asıl kıyamet o zaman kopacak” diye yazdı.
Aktaş’ın yazısı şöyle:
“Bütçeden milyarlarca lira çıkması; örneğin uygulamanın ilk dört ayında 37.2 milyar lira ödenmesi ve her ay 8-10 milyar lira dolayında olacağı tahmin edilen bu ödemelerin sürmesi tabii ki önemli ama asıl felaketle uygulama bittiğinde yüzleşeceğiz.
BDDK verilerine göre kur korumalı mevduat hesabı 8 Temmuz itibarıyla 1 trilyon 66 milyar lira düzeyinde. Bu tutarın ne kadarının doğrudan TL cinsinden açılan hesaplardan, ne kadarının DTH dönüşümüyle açılan hesaplardan oluştuğunu bilmiyoruz. Bu detay başlangıçta açıklanıyordu, artık veri karartılıyor. Yine aynı şekilde bu tutarın ne kadarı gerçek kişilere, ne kadarı tüzel kişilere ait, belli değil. Hesabın vadesine ilişkin de bir bilgi yok.
Ama uygulamanın süresi bittiğinde yaşanacaklar açısından o günkü bakiyenin dağılımı pek de önemli değil.
8 Temmuz itibarıyla 1 trilyon 66 milyar lirayı yatırmış olanların bir kısmı zaten döviz hesabı sahibiydi, bir kısmı ise TL mevduatı varken devletin “kur artışından yararlandırma” garantisiyle görünürde TL mevduatta durmakla birlikte aslında dövize geçmiş oldu.
Hani hep söyleniyor ya, liralaşma diye, aslında kur korumalı mevduat, liralaşma kavramından yola çıkarak ifade edersek, dolarlaşmayı, yani dolarizasyonu daha da pekiştiren bir uygulama oldu.
Varsayalım 1 trilyon 66 milyarlık KKM’nin yarısı TL cinsi hesaplarla, kalan yarısı DTH dönüşümüyle oluştu. Döviz hesabından KKM’ye geçenler zaten dövizdeydi. TL cinsi tasarruf etmekte olanlar da bu uygulamayla dövize alıştırıldı, adapte edildi.
Dolayısıyla ‘liralaşma’ dedikçe özünde tersini yaptılar.
Süre bitince bakın neler neler olacak!
Kur korumalı mevduat her ay yaklaşık yüzde 10 oranında artıyor. Oran her ay bu düzeyde oluşsa KKM yıl sonunda yaklaşık 1.8 trilyona ulaşacak.
1.8 trilyon liralık bakiyeyle yıl sonuna geldiğimizi ve süre uzatımına gidilmediğini düşünelim…
KKM hesaplarında ağırlıklı vade üç ay. Dolayısıyla 1.8 trilyonluk hesabın önemli bir kısmının, belki 1.5 trilyonunun vadesi 2023’ün mart ayında dolacak.
Serseri mayın gibi bir 1.5 trilyon lira!
Bu paranın bir kısmı, diyelim yarısı zaten özünde döviz. Yani yaklaşık 750 milyar lira bir süreliğine “TL görünümlü döviz” olarak durmuştu.
Bu 750 milyarın sahipleri vade bitip ellerine bu kadar TL geçince ne yapacaklar sanıyorsunuz?
Tahmininiz doğru! Tabii ki koşa koşa döviz alacaklar.
Öte yandan aslında TL’de dururken dövize ve dövizin getirisine alıştırılan diğer 750 milyarın sahipleri “Bu uygulama bitti, ben artık yine gidip TL mevduat hesabı açtırayım” der mi? Zor değil mi…
Muhtemelen onlar da dövize gider.
Mart 2023… Dedim ya, serseri mayın gibi 1.5 trilyon liranın vadesi doluyor. Hadi diyelim bu hesabın üçte biri dövize yüz vermedi; TL’de kaldı ve ister mevduata, ister konuta, ister hisse senedine, ister altına gitti…
Kaldı 1 trilyon lira.
Düşünebiliyor musunuz 1 trilyon liranın döviz için piyasaya çıktığını…
Düşünebiliyor musunuz 1 trilyon liranın piyasayı nasıl alt üst edeceğini…
Felaketin büyüğü bütçeden kur korumalıya şimdi ne kadar ödendiği değil. Şimdi sarsılıyoruz yalnızca, bütçe dengeleri bozuluyor; asıl felaketi bu uygulama bittiğinde yaşayacağız. O yüzden de kur korumalı mevduat uygulaması hiçbir şekilde birden bitirilemeyecek ve nasıl yapılır bilmem, bir şekilde zamana yayılarak sona erdirilecektir.”
Yazının tamamını okumak için tıklayın
