Brüksel’de yapılan Avrupa Birliği (AB) Zirvesi’ne katılan devlet ve hükümet başkanları, Türkiye’de yaşayan Suriyeli sığınmacıların bakımı için üç milyar euroluk paket tasarısını kabul etti.
Zirve’de ilk günün ardından gazetecilere değerlendirmelerde bulunan Almanya Başbakanı Angela Merkel, “Bugün Türkiye ile ilişkiler konusunda kapsamlı bir tartışma yürüttük. Komisyon bize burada mülteci anlaşmasını ne şekilde uzatabileceğimiz konusunda bir rapor sundu. Bunlar şimdi resmen onaylanacak. Biz bu raporu kabul ettik. 3 milyarlık ek bir kaynak aktarımı söz konusu” ifadelerini kullandı.
Merkel ayrıca, Türkiye ile ilgili olarak Gümrük Birliği çalışmalarına da devam edileceğini ve bunun karşılığında da Türkiye’den yapıcı tutumuna devam etmesini istediklerini dile getirerek, “Şu an Akdeniz’deki ilişkilerde de bir iyileşmenin olduğunu görüyoruz” dedi.
Zirveye katılan liderler, ilk günün ardından AB Komisyonu’na çağrıda bulunarak mülteci paketi ile ilgili nihai önerilerini “hiç gecikmeden” sunmasını talep etti. Komisyon, Zirve öncesinde yaptığı çalışmada, 2024 yılına dek olan süreyi kapsayan toplam 5,7 milyar euro ebatında bir tasarı hazırlamıştı. Bu kaynağın 3,5 milyar euroluk kısmının Türkiye’ye aktarılması öngörülüyor. Ancak 500 bin euroluk bölüm halihazırda 2021 için onaylanmış durumda.
2016’dan bu yana 6 milyar euro aktarıldı
AB ile Türkiye arasında 2016 varılan mutabakat gereği, Türkiye’de yaşayan 3,7 milyon Suriyeli sığınmacının bakımına harcanmak üzere geçen beş yıllık süre zarfında 6 milyar euro maddi kaynak aktardı. Ankara ise uzun süredir Brüksel’den yeni bir kaynağın karara bağlanıp Türkiye’ye gönderilmesini talep ediyor.
Birlik, Türkiye’ye sunduğu maddi desteğin karşılığında Yunan Adaları’na ulaşan sığınmacıların Türiye’ye geri alınmasını talep etmiş, bu da uygulamada anlaşma öncesindeki döneme göre Yunanistan’a ulaşan sığınmacı sayısında hissedilir bir azalmaya neden olmuştu.
Sığınmacıların siyasi amaçlara alet edilmesi
Brüksel’deki Avrupa Birliği zirvesinde AB Konseyi, sığınmacıların üçüncü ülkeler tarafından siyasi amaçlar için araç olarak kullanılmasına yönelik her türlü girişimi de kınayıp reddetti.
AB üyesi 27 ülkenin hükümet ya da devlet başkanlarından oluşan Konsey ayrıca, sığınmacı akınının kaynağı veya transit ülke konumundaki öncelikli devletlere verilen somut desteğin bir an önce artırılması için Avrupa Komisyonu ve AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’e çağrıda bulundu.
AB Konseyi, sığınmacı akınının kaynağı veya transit ülke konumundaki öncelikli devletler için uygulanacak olan ve hem daha fazla destek hem de somut zaman çizelgeleri içeren eylem planlarının 2021 sonbaharında ortaya koyulması için de Komisyon ve Borrell’e çağrı yaptı.
