İstanbul Anadolu Yakası’ndaki 43 Alevi vakıf, cemevi, ocak bileşeni; cemevlerinin ibadethane sayılmasını, zorunlu din derslerinden vazgeçilmesini ve eşit vatandaşlık temelinde maddi-manevi haklarının karşılanmasını istedi.
İstanbul Anadolu Yakası’ndaki 43 Alevi vakıf, cemevi, ocak bileşeni temsilcileri; Göztepe’de bulunan Şahkulu Sultan Dergâhı ve Cemevi’nde ortak bir basın toplantısı düzenledi. Yapılan açıklamada; Alevilerin hak taleplerini, yıllar önce düzenlenen bir çalıştayda devlet yetkililerine ilettiği, geçen sürede hiçbir gelişme olmadığı belirtildi.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) ve Yargıtay kararlarının kararlarına rağmen bir iyileştirme yapılmadığı belirtilen ortak açıklamada, şu değerlendirme yapıldı:
“Türkiye genelinde aylardır cemevlerimiz ve kurumlarımız İçişleri ve Kültür Bakanlığı yetkilileri tarafından ziyaret ediliyor. Bir ihtiyacımızın olup olmadığı soruluyor, son iki günde de Marmara Bölgesi’nde, İstanbul’da toplantılar yapıldı. Taleplerimizi, bizi ziyaret eden yetkililere rapor olarak verdik. Umarız, bu çalışma da diğerleri gibi yarıda kalmaz, demokratik, laik, hukuk devleti olarak halkımızın beklediği eşit yurttaşlık taleplerimiz gerçekleşmiş olur:”
Açıklamada, Alevi kurumlarının talepleri ise şöyle sıralandı:
“- Cemevlerimiz, ibadethanemizdir. Bu konuda yasal düzenlemelerin yapılmasını talep ediyoruz.
– AİHM kararları uygulanmalıdır.
– Yargıtay 3. Hukuk Dairesi kararları uygulanmalıdır.
– Eşit yurttaşlık temelinde maddi manevi hak ve taleplerimiz karşılanmalıdır.
– Devlet zorunlu din dersleri adı altında verdiği eğitimle asimilasyon politikalarından ve Alevi köylerine cami yapma politikasından vazgeçmelidir.
– Kamuda personel alımlarında ayrımcılık yapılmamalı liyakate göre işlem yapılmalıdır.
– Devlet tüm inançlara eşit mesafede durmalı inançlara ve inanç merkezlerini tarif etmemeli.
– Birçoğu devletin elinde veya başka kimselerce işgal altında bulunan, başta Hacı Bektaş Veli Dergâhı olmak üzere, Vakıflar Genel Müdürlüğünün elindeki. Tüm Alevi inanç merkezleri, olan Şahkulu Sultan Dergâhı, Karaca Ahmet, Erikli Baba, Garip Dede vb. Alevi Bektaşi Dergâhları Alevi kurumlarına verilmelidir.
– Devlet televizyonlarında Alevi inançlarına yer verilmelidir.
– Alevilere yönelik her türlü ayrımcı tutumlar ortadan kaldırılmalı, ayrımcılık yapanlara karşı caydırıcı yaptırımlar oluşturulmalıdır. Ötekileştirilen tüm diğer gruplarla birlikte Alevileri de hedef alan nefret söylemleri, nefret suçları kapsamına alınmalıdır.
– Alevilerin kutsal mekânlarına yönelik yağmaya son verilmelidir. Munzur Baba, Abdal Musa, Keçeci Baba ve Alevilerce kutsal sayılan ziyaretgâhların bulunduğu mekânlarda, maden, taşocağı veya termik santral yapılmasına müsaade eden yapım ruhsatı iptal edilmelidir.”
Yasal düzenleme talepleri
Alevi kurumlarının yasal düzenlemelere ilişkin talepleri ise şöyle aktarıldı:
“- 442 Sayılı Köy Kanunun 2 ve 91. maddelerindeki ‘cami’ ibaresinden sonra gelmek üzere; ‘cemevi, mescit, kilise, sinagog, havra’ kelimelerinin eklenmesini.
– 3194 Sayılı İmar Kanunun 18, 27 ve 44. maddelerinde ‘ibadet yeri’ kelimesi değiştirilerek ‘cemevi, mescit, kilise, sinagog, havra’ eklenmesi.
– 2981 Sayılı İmar ve Gecekondu mevzuatına aykırı yapılara ilgili ve 6785 sayılı imar kanununu bir maddesini değiştiren Kanunun 10 ve 19 maddelerindeki ‘ibadet yeri’ kelimesinin değiştirilerek ‘cemevi, mescit, kilise, sinagog, havra’ olarak düzeltilmesi.
– 5393 Sayılı Belediye Kanunu’ndaki ‘ibadethane’ kelimesi yerine; ‘cemevi, mescit, kilise, sinagog, havra’ kelimelerinin eklenmesi.
– 2464 Sayılı Belediye gelirleri Kanunu’ndaki, İbadethane, İbadet yerleri, İbadethaneler kelimeleri değiştirilerek; ‘cemevi, mescit, kilise, sinagog, havra’ olarak düzenlenmesi.
– 5216 Sayılı Büyükşehir Belediye Kanunundaki mabetler kelimesi değiştirilerek; ‘Camiler, ‘cemevi, mescit, kilise, sinagog, havra ve mescit’ olarak eklenmesi.
– 6831 Sayılı Orman Kanunu’ndaki ‘cami’ ibaresine; ‘cemevi, mescit, kilise, sinagog, havra’ ibarelerinin eklenmesi.
– Toplu Konut ve Türk Ceza Kanunu’ndaki ‘ibadethane’ ve ‘ibadethaneler’ kelimelerinin yerine; ‘cemevi, mescit, kilise, sinagog, havra’ kelimelerinin eklenmesi.”