Çocukların Çabaları Önemli, Sonuç Değil!
Karne döneminde notların beklentileri karşılamayabileceğini belirten Uzman Klinik Psikolog İnci Nur Ülkü, “Ancak bu durum, çocukların veya gençlerin değerini belirlemez” dedi. Yaz tatilinin, zor bir dönemi telafi etmek, öğrenme eksiklerini gidermek ve duygusal olarak toparlanmak için önemli bir fırsat olabileceğini vurgulayan Ülkü, “Ailelerin odaklanması gereken en kıymetli şey çocuğun gelişimi ve çabasıdır. Sadece sonuç değil, gösterilen çaba da takdir edilmelidir” şeklinde konuştu.
Değerlendirme Sadece Notlarla Olmamalı
Karne döneminin gençler için sadece akademik başarılarını değil, aynı zamanda ailelerinin, öğretmenlerinin ve arkadaş çevrelerinin bakış açısını etkileyebileceğine dikkat çeken Uzman Klinik Psikolog İnci Nur Ülkü, “Ergenler bu dönemde ‘yeterli miyim, başarılı mıyım, ailemi hayal kırıklığına uğrattım mı?’ gibi düşüncelerle karşı karşıya olabilirler. Özellikle mükemmeliyetçi veya sürekli kıyaslanan gençlerde kaygı, utanç ve değersizlik duyguları artabilir” diye belirtti. Ülkü, ebeveynlerin notlara değil, çocuğun çabasına odaklanmalarının önemli olduğunu vurgulayarak, “Notlar, çocuğun potansiyelini veya kişiliğini tam olarak yansıtmaz. Karne sadece bir sürecin sonucudur. Bu sürecin nasıl geliştiği, başarı veya başarısızlığın hangi koşullarda yaşandığı dikkatlice değerlendirilmelidir. Ebeveynler, çocuklarını sadece notlarla değerlendirdiklerinde, çocuklar sevgi gördüklerini hissedemeyebilir. Bu da motivasyon eksikliği, kaygı ve içe kapanmaya yol açabilir. Oysa çocuklarınızla birlikte olduğunuzu hissettirmek, onları anlamak ve duygularına saygı göstermek uzun vadeli etkiler yaratır” uyarısında bulundu.
Başarısızlık, Gelişimsel Bir Deneyim Olarak Görülmeli
“Düşük notlar çocuklar için başarısızlıkla eş anlamlı hale geldiğinde özsaygı zarar görebilir” diyen Uzman Klinik Psikolog İnci Nur Ülkü, bu noktada ebeveyn ve öğretmenlerin yaklaşımının önemine işaret etti. ‘Sen zaten tembelsin’ gibi damgalayıcı ifadeler yerine, ‘bu dönem istediğin gibi gitmemiş olabilir ama bu sadece bir dönemdi, önümüzdeki dönem için neler yapabiliriz, onları konuşabiliriz’ gibi geçici durumu vurgulayan ve çabaya odaklanan ifadeler kullanmanın gerekliliğini belirten Ülkü, “Ayrıca çocuğun güçlü yönlerini hatırlatmak, başarıyı sadece notlarla sınırlamamak ve başarısızlığı kişisel eksiklik olarak değil gelişimsel bir tecrübe olarak görmek, özsaygının korunmasına yardımcı olur” dedi.
Motivasyon İçin Duygulara Alan Açmak Önemli
Bireylerin dış onaya daha fazla ihtiyaç duyduğunu ve sosyal karşılaştırmaların arttığını belirten Ülkü, “Başarı, aile ve çevrede bir ölçüt olarak sunulduğunda, gençler başarısızlıkla karşılaştıklarında bunu kişisel bir eksiklik olarak algılayabilirler. Yeniden motivasyon için öncelikle duygulara alan açmak gerekmektedir. ‘Üzgünüm, istediğin gibi olmayabilir. Bunu birlikte değerlendirelim’ gibi empatik bir yaklaşım, çocuğun toparlanmasına yardımcı olur. Ardından, hedef belirleme, yapılabilir adımlara bölme ve başarı dışındaki gelişim alanlarını takdir etmek, içsel motivasyonun tekrar oluşmasına katkı sağlar.”
Karne Dönemi Aile-Çocuk İletişimini Güçlendirmek İçin Bir Fırsat
Ailelerin, çocuklarıyla iletişimde kaçınmaları gereken ifadelere dikkat çeken Uzman Klinik Psikolog İnci Nur Ülkü, “En çok kullanılan ‘senin yaşındayken ben…’, ‘komşunun çocuğu çok iyi not aldı’, ‘bu kadar çaba harcadım, karşılığı bu mu?’ gibi ifadelerin hem kıyaslamaya hem de değersizlik duygularına neden olabileceğini belirtti. Bunun yerine, ‘senin için zor bir dönemdi, bunu birlikte konuşabiliriz’ gibi yapıcı ve kapsayıcı bir dil kullanmanın önemli olduğunu vurguladı. Ayrıca sosyal medyanın, özellikle ergenlik döneminde bireyleri başkalarıyla kıyaslamalarını teşvik ettiğine dikkat çekerek, ailelerin ve yetişkinlerin çocukların mahremiyetini korumasının ve başarıyla ilgili paylaşımlarda duyarlı olmasının önemine değindi.”
