Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Afganistan’ın başkenti Kabil’in Taliban tarafından ele geçirilmesinin ardından Türkiye’nin Kabil Havalimanı’nın güvenliğini üstlenmeyle ilgili planını iptal ettiği iddiasına ilişkin olarak yaptığı açıklamada, “bunun erken olduğunu ve yeni şartlar oluştuğunu” söyledi.
Çavuşoğlu, Taliban’ın yönetim anlayışını değil bazı mesajlarını olumlu karşıladıklarına vurgu yaparak, “Kendi menfaatlerimiz için herkesle görüşmek lazım” ifadesini kullandı.
Hürriyet yazarı Hande Fırat’a konuşan Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Türkiye’nin Kabil Havaalanı’nı koruma görevini iptal ettiği iddiasıyla ilgili olarak, “Bunu söylemek için erken çünkü şimdi yeni şartlar oluştu. Kabil Havaalanı’nda askeri kanattayız. Sivil kanatta ise kaos var. Uçakların iniş kalkışlarında da problem oldu. Maalesef bazı kişiler de öldü. Çok üzüldük. Buradan tahliyeler yapılıyor, misyonlar tahliye ediliyor. Bir grup vatandaşımızı getirdik. Havaalanında tahliye ve diğer konularda başta ABD olmak üzere diğer ülkelerle birlikte çalışıyoruz. Önceliğimiz geri kalan vatandaşlarımızın, dönmek isteyen vatandaşlarımızın tahliyesini gerçekleştirmek. Şu anda önceliğimiz farklı. Askerlerimizle ilgili kararı Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde hep beraber vereceğiz” dedi.
Çavuşoğlu, Taliban ile müzakere konusu hakkında da, “Afganistan içinde, Dr. Abdullah Abdullah, Karzai ve Hikmetyar’ın da içinde olduğu bir komisyon oluşturdular. Bunlar daha önce Taliban ile müzakere eden insanlar. Şimdi Afganistan’ın yönetimi ile ilgili müzakere edecekler. Kendi aralarında barışçıl yöntemlerle anlaşmaya varmalarını umuyoruz. Bunlar yapıldıktan sonra, bu tür şeyler konuşulabilir. Şu an bu tür şeyleri konuşmak için erken” diye konuştu.
Çavuşoğlu, şu ifadeleri kullandı:
“Amerika görüşünce sorun yok, biz görüşünce var”
Amerika oturuyor, Taliban ile anlaşma imzalıyor, onda sorun yok. Biz görüştüğümüz zaman sorun var. Kendi menfaatlerimiz için herkesle görüşmek lazım. Bu onları benimsediğimiz, onların yönetimini ya da ideolojisini benimsediğimiz anlamına gelmez. Çin, Rusya, İran, Taliban ile görüşüyor. Herkes pragmatik davranıyor. Bunlar normal şeyler.
“‘Taliban’ın yönetim anlayışını, rejimini benimsiyoruz’ demedik”
(Taliban’ın ilk mesajları nasıl karşılandı?) Sosyal medyada ‘Türkiye laiktir, Taliban rejimini mi benimsedik?’ gibi bazı ifadeler gördüm. Taliban, ‘Hiçbir yabancıya müdahale etmeyeceğiz, herkes burada yaşayabilir, diplomatik misyonlara da dokunmayacağız, faaliyetlerini sürdürebilir’ gibi olumlu mesajlar verdi. Havaalanına şu anda bir müdahaleleri yok. Biz bunları, bu mesajları olumlu karşıladığımızı söyledik. Yoksa, ‘Taliban’ın yönetim anlayışını, rejimini benimsiyoruz, olumlu karşılıyoruz’ demedik. Ayrıca ‘Mesajlarını olumlu karşılıyoruz’ dedik ama temkinli yaklaştığımızı yani uygulamada da görmek gerektiğini söyledik.
“Bu kadar ani bir kararla ve plansız, geride kaos bırakarak çekilmek doğru değil”
En çok eleştirilen iki unsur var. Biri Gani’nin ülkesini aniden terk etmesi. Diğeri ABD’nin ani ve plansız çekilmesi. Konuşacak, buradan çıkarılacak çok dersler var. Bunu ABD Dışişleri Bakanı Blinken’a da söyledim. Şu kaos ortamı bitsin. Hatalarla ilgili söyleyeceğimiz çok söz var. Biden kendisi açısından savunmaya çalıştı ama 20 sene kalıyorlar, çıkış planı olmadan birden çıkıyorlar. Irak’ta da aynı hatayı yaptılar. Bu kadar ani bir kararla ve plansız, geride kaos bırakarak çekilmek doğru değil.