Alibaba’nın CEO’su iş insanı Jack Ma’nın Çin hükümetini kameraların önünde eleştirmesinin üzerinden tam bir sene geçerken Ma bu süreçte servetinden yüzlerce milyar dolar kaybetti. Ma ve şirketi Alibaba’nın son bir yılda zarar ettiği rakam 373 milyar doları buldu.
Alibaba’nın son bir yılda yüzleştiği zarar bir şirketin şimdiye kadar yaşadığı en büyük finansal kayıp.
Bloomberg’in haberine göre, Ma geçtiğimiz sene 24 Ekim’de bir iş zirvesinde yaptığı konuşmada Çin hükümetini eleştiren bir konuşma yaparak dikkatleri çekmişti. Ma konuşmasında ‘‘Bir havaalanını düzenlerken, tren garını yönetirken kullandığımız yöntemleri kullanmamalıyız, dünün değerleriyle geleceği düzenleyemeyiz’’ demişti.
Şirketin piyasa değeri 477 milyar dolara düştü
Ma’nın bu sözleri hükümetin finans sektöründeki regülasyonları arttıracağı açıklamasının hemen arkasından gelmiş ve Çin hükümeti tarafından doğrudan bir eleştiri olarak algılanmıştı.
Çin hükümetinin tepkisi ise beklenmedik bir şekilde hızlı ve sert oldu. Jack Ma aylarca ortadan kayboldu ve şirketi Alibaba aradan geçen bir yıllık süreçte piyasa değerinin neredeyse yarısını kaybetti.
NASDAQ verilerine göre Alibaba’nın piyasa değeri geçtiğimiz sene Jack Ma’nın eleştirel konuşmasından hemen önce yaklaşık 850 milyar dolardı. Bir yıl içerisinde şirketin piyasa değeri 373 milyar dolar eksilerek 477 milyar dolara kadar düştü.
Alibaba’ya yasaklar ve para cezaları
Aynı şekilde Jack Ma’nın başına gelenlerden önce şirketin hisse senetleri 306 dolar civarında işlem görürken bugün 176 dolara kadar geriledi. Bir sene önceye kadar Çin’in en zengin insanı olarak kabul edilen Ma’nın servetinin büyük bir kısmı bu süreçte eridi.
Jack Ma’nın eleştirel sözlerinin ardından Çin hükümeti Alibaba ve ona bağlı şirketlerin işlemlerine yasaklar getirmeye başladı. Hükümet, Ma’nın konuşmasının ardından Alibaba’ya bağlı Ant Group’un planladığı 37 milyar dolar değerindeki halka arz işlemlerini iptal etti. Bunun yanı sıra 2021’in başında Alibaba, antitröst düzenlemelerine uymayarak rekabeti yok ettiği gerekçesiyle 2,8 milyar dolarlık para cezasına çarptırıldı.
Hükümeti eleştirdikten sonra ortadan kayboldu
Yaptığı eleştirel konuşmanın ardından Cumhurbaşkanı Xi Jinping’in toplantı talebiyle Pekin’e çağırdığı Jack Ma görüşmeden sonra ortadan kayboldu. 2021’in Ocak ayına kadar Ma hiçbir yerde ne görüldü ne de açıklama yaptı.
Ekim’de ortadan kaybolmasının ardından Ocak ayında Çin hükümeti tarafından çekilen 2 dakikalık bir kayıtta ortaya çıkan Ma yaşadıkları hakkında bir şey söylemezken bundan sonra kendisini hayır işlerine adamak istediğini açıkladı.
O zamandan beri Ma, hayır işlerine 500 milyon dolar bağışlayarak Çin’in en büyük bağışçısı oldu.
Ma’nın canlı bir şekilde ortaya çıkmasının ardından şirkete olan tüketici güveninin artmasıyla Alibaba’nın değeri 40 milyar dolar artsa da bu durum uzun sürmedi.
Ocak ayında yayınlanan kayıttan sonra geçen haftaya kadar Ma, hepsi kontrollü koşullar altında olmak üzere, toplamda sadece altı kez görüntülendi. Bu durum hem yatırımcıları hem de dünya kamuoyu tarafından Ma’nın rehin tutulduğu şeklinde yorumlandı.
Mayıs ayından beri görüntülenmeyen Jack Ma geçtiğimiz hafta İspanya’da bir sıkı korunan bir teknede diğer iş insanlarıyla beraber görüntülendi. Mallorca açıklarında bulunan teknede görüntülenen Ma’nın devlet regülasyonlarını eleştiren konuşmasının ardından ilk kez yurt dışına çıktığı tahmin ediliyor.
Jack Ma’nın yeniden ‘serbest’ bir şekilde görüntülenmesini hükümetin yumuşadığı şeklinde yorumlanmasıyla Alibaba’nın Hong Kong hisseleri kısa sürede yüzde 10 arttı.
Alibaba üzerindeki devlet baskısının kırılmasıyla şirketin yeniden değer kazanmaya başlayacağı tahmin edilse de bir yıllık süreçte ciddi bir çöküş yaşadı.
