Enerji uzmanı Ali Arif Aktürk, uluslararası piyasalarda doğal gaz fiyatının yüksek oranda artması nedeniyle Türkiye’nin ithalat faturasının da kabaracağını belirtti. Aktürk, Enejigünlüğü’nde yayınlanan yazısında, “Uluslararası piyasalarda doğalgaz fiyatları rekorlar kırıyor. Hem Avrupa’da, hem de Uzakdoğu’da böyle. Avrupa’daki enerji ticaret merkezlerinde tarihi rekorlar görülüyor. Şu anda ulaşılan doğalgaz fiyatları rasyonel mantıkla, arz talep dengesi ile açıklanabilecek bir seviye değil. Yani fiyatlar üzerinde spekülatif ve maniplatif etkiler söz konusu. Özellikle Kuzey Akım 2 projesinin AB’de karar arifesinde Rus trader’ların da spekülatif manipülatif hareketlerinin etkisinin olabileceğini düşünüyorum” dedi.
Aktürk şu bilgileri verdi: “Enerji fiyatlarında yaşanan artışların, Türkiye’ye de büyük etkileri var. Doğalgaz ithalatının yıllık 36 milyar metreküplük kısmı uzun vadeli kontratlarla yapılıyor. Bunlar da petrol ürünlerine endeksli kontratlar. Buradaki fiyatlar, her üç ayda bir geçmiş altı aylık petrol ürünleri fiyatlarını da içeren formüllerle güncelleniyor. Yani petroldeki artış altı ay geriden Türkiye’nin ithal ettiği gazın üçte ikilik kısmının fiyatlarına yansıyor.
Türkiye’nin yürürlükteki doğalgaz kontratlarındaki fiyatların önümüzdeki ilk hesaplama dönemi 1 Ekim, sonraki 1 Ocak 2022’de. Bu yüzden Türkiye’nin gaz alım fiyatlarında yükseliş yaşanacağı kesin. Bu arada özellikle konutlardan gelen kış aylarındaki ilave gaz talebi, hep spot sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ile karşılanıyor. Geçtiğimiz yıllarda spot LNG fiyatları çok düşüktü. Bu sayede Türkiye ilave gaz talebini rahat bir şekilde karşıladı. Ama başta Avrupa piyasaları olmak üzere dünyadaki LNG fiyatlarının rekor seviyelere yükselmesi, LNG’deki fiyat yapısını da etkileyecek. Bu nedenle kış döneminde LNG fiyatlarında da artış kaçınılmaz.
Benim tahminin, yakın gelecekte Türkiye’nin gaz ithalatı faturasının ciddi şekilde artacağı yönünde. Gelecek üç dört ayda Türkiye’nin toplam gaz faturasında, nasıl bir kış mevsimi yaşanacağına ve Avrupa’daki mevcut yüksek fiyatların devamına bağlı olarak yüzde 30-35’lik bir artış bekliyorum. Ancak bunun iç piyasaya nasıl yansıtılacağı henüz belli değil. Bunu zamanla göreceğiz.”
