Hindistan’ın Gucerat eyaletindeki Ahmedabad kentinde bulunan havalimanının yakınlarında 242 kişiyi taşıyan bir yolcu uçağının düştüğü bildirildi. Kazada, daha önce kaza geçmişi bulunan Boeing 737 Max’in ardından üreticinin ikinci hatalı uçak serisi olarak kabul edilen 787 Dreamliner model uçağın kullanılması dikkat çekti. Hindistan’dan kalkarak Londra Gatwick Havalimanı’na gitmek üzere havalandığı belirtilen “Air India” şirketine ait uçak, kalkıştan hemen sonra bir yerleşim yerine düştü. Pilotun uçağın düşmeden önce “yardım çağrısı” yaptığı ancak daha sonra uçaktan haber alınamadığı bildirildi. Uçağın daha önce Hindistan ile Paris, Frankfurt, Tokyo, Amsterdam ve Melbourne gibi şehirler arasında düzenli seferler yaptığı biliniyor. Uçakta bulunan 242 kişiden 169’unun Hindistan, 53’ünün İngiltere, 1’inin Kanada ve 7’sinin Portekiz vatandaşı olduğu açıklandı.
Yerleşim yerine düştü
Olay yerinde yoğun siyah dumanın yükseldiği görüntülerde, binaların ve araçların yandığı görüldü. Uçağın parçalarından birinin bir tıp kolejine ait stajyer doktorların yurdu üzerine düştüğü ve beş öğrencinin hayatını kaybettiği belirtildi. Bazı kaynaklar ölü sayısının 290 olduğuna işaret ederken, şu ana kadar 204 kişinin cesedine ulaşıldı. Ancak, uçakta bulunan yolculardan Ramesh Vishwaskumar Bucharvada’nın kazadan sağ kurtulanlar arasında olduğu ve enkazdan kendi çabasıyla çıktığı bilgisi de medyaya yansıdı.
787’nin tarihçesi sorunlu
– 2013’te Boston’da park halindeki bir Japan Airlines Boeing 787 uçağında lityum-iyon bataryasında yangın çıktı. Aynı dönemde All Nippon Airways’e ait bir başka 787, bataryanın aşırı ısınması sebebiyle acil iniş yaptı. Federal Havacılık İdaresi (FAA), tüm Boeing 787 filosunun uçuşlarını durdurdu.
– 2021’de British Airways’e ait bir Boeing 787-8 uçağının kargo yüklemesi sırasında park halindeyken burun iniş takımının çökmesi yaşandı. Olayın, yanlış yerleştirilen bir pim nedeniyle gerçekleştiği tespit edildi.
– 2024’te LATAM Airlines’e ait bir Boeing 787-9 Dreamliner’ın, uçuş sırasında pilot koltuğunun istenmeyen bir şekilde hareket etmesi sonucunda otomatik pilotun devre dışı kalmasıyla yaklaşık 50 yolcunun yaralandığı bir olay yaşandı.
– 2025’te Qatar Airways’e ait bir Boeing 787 Dreamliner, Doha’dan havalandıktan kısa bir süre sonra irtifada ani bir düşüş gerçekleştirdi ancak pilotların durumu kontrol altına almayı başardığı bildirildi.
Kaza incelemesi süreci
Uluslararası uçak kazalarında kaza incelemesi, uluslararası standartlara göre yürütülür ve uçağı üreten firmanın da dahil olduğu tüm taraflar sürece katılır. Kazalar genellikle Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) Annex 13 doğrultusunda incelenir. Kaza gerçekleşen ülke resmi kaza incelemesini yürütürken, diğer ilgili ülkeler arasında tescil ülkesi, işletmeci ülke, tasarım ülkesi ve imalat ülkesi yer alır. Ancak nihai karar verici kaza yerindeki resmi otorite olarak görev yapar. Tasarım ülkesinin uzmanları genellikle laboratuvar analizlerine katılırken, kara kutular tarafsız laboratuvarlarda çok uluslu bir ekip tarafından incelenir.
Erdoğan’dan taziye mesajı
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, sosyal medya hesabı üzerinden kazayla ilgili taziye mesajını paylaştı. Erdoğan, “Uçak kazasında hayatını kaybedenlerin ailelerine ve sevdiklerine Türk milleti adına başsağlığı diliyor, yaralılara acil şifalar temenni ediyorum” ifadelerini kullandı.
MUCİZE KURTULUŞ: UÇAKTAN YÜRÜYEREK ÇIKTI
Boeing yeni tazminat ödemeye hazır
Hindistan’daki Boeing 787 kaza yaşanırken, şirket için zorlu bir dönemin devam ettiği görülüyor. Özellikle 2018 ve 2019’daki 737 MAX kazalarıyla ilgili yasal süreçten kurtulabilmek adına ABD Adalet Bakanlığı’na tazminat ödemeyi kabul eden Boeing, son birkaç yılda yaşanan sorunlarla gündemde kalmıştı. Şirket, haziran ayında, toplamda 346 kişinin hayatını kaybettiği iki kazayla ilgili Adalet Bakanlığı’yla 1.1 milyar dolarlık anlaşma yapmıştı. Boeing, 737 MAX uçaklarında meydana gelen yazılım sorunları sebebiyle eleştirilerin ve soruşturmaların odağında yer almıştı ve tüm uçuşlar durdurulmuştu.
787 de soruşturuldu
Boeing’in kullanan havayolları, 787 uçaklarında motorlarla ilgili yaygın sorunlar yaşamış ve birçok uçaklarını operasyonlardan çekmek zorunda kalmıştı. ABD Federal Havacılık İdaresi (FAA), geçen yıl yapılan bir LATAM uçuşunda motorlarla ilgili yaşanan dalış sorunu da dahil olmak üzere 787’lerle ilgili çeşitli endişeleri araştırmıştı. Ayrıca, 2020-2022 yılları arasında 787’lerle ilişkili gövde paneli ve bağlantı tolerans sorunları sebebiyle birçok havayolu uçaklarını geçici olarak hizmet dışı bırakmak zorunda kalmıştı.
‘Sabotaj ihtimali görüyorum’
Türkiye Havayolu Pilotları Derneği (TALPA) Yönetim Kurulu Başkanı Kaptan Pilot Okan Üreksoy ve Emekli Hava Pilot Yarbay, THY’nin kaptan pilotlarından Turhan Özler, Hindistan’daki uçak faciasını değerlendirdi.
Turhan Özler: Coğrafi şartlar, deneyimli pilotlar için risk oluşturmaz. Bu uçağın pilot ekibi de çok deneyimli. Uçak Boeing 787-8 Dreamliner modeli, teknik ve teknolojik açıdan donanımlı. En ufak bir arıza durumunda sistemler uyarı verir. Bu durumda kalkış yapılmazdı. Burada ya teknik arıza ya da sabotaj ihtimalinden bahsedilebilir. Bu nedenle sabotaj olma ihtimali göz önünde bulundurulmalı.
Okan Üreksoy: Kaza tırmanış esnasında oluştuğu için her iki motorda da güç kaybının olduğu anlaşılıyor. Bu ya teknik arıza ya da kuş çarpmasının sonucu olabilir. Kapsamlı incelemeler sonrasında kazanın nedeni netlik kazanacaktır. Kısa pist iddialarına rağmen, uçağın normal bir kalkış yaptığı gözlemlenebilir. Kaza nedeninin tam olarak belirlenebilmesi için detaylı incelemeler gerekecektir.
