Başta Texas eyaleti olmak üzere kürtajla ilgili kazanılmış hakların geriye çevrileceği endişesi, ABD genelinde on binlerce kişiyi sokağa döktü.
Kürtaj hakkını savunanlar 50’den fazla eyalette eylem yaptı. Washington DC’de eylemciler Yüksek Mahkeme binasına yürüyerek, “Kürtajı yasallaştırın” dövizleri taşıdı.
Eylemin başlangıcında ise kürtaj karşıtı bir grubun engelleme çabası dikkat çekti. Washington Post gazetesi, kürtaj karşıtı bir adamın, “Masum bebeklerin kanı ellerinizde” diye bağırdığını bildirdi.
Eyleme katılan bir kadın, Reuters’a konuşarak, orada olma amacının kadınların “seçme hakkını” desteklemek olduğunu şu sözlerle anlattı:
“Şanslıyım ki şimdiye kadar bu seçimle karşı karşıya kalmadım. Ancak bunu yaşayan birçok kadın var. Erkeklerin ve hükümetin, bedenimiz söz konusu olduğunda söz hakkı yok.”
Texas’ta kürtaj hakkını büyük ölçüde kısıtlayan yasa, kadın hakları örgütlerinin yanı sıra, ABD Başkanı Joe Biden’ın da tepkisini çekmişti. Federal hükümet, yasayı geri çevirmek için tüm yolları deneyeceğini bildirmişti.
Biden Texas’taki kürtaj yasağının, ülkesinde kürtaj konusunda bir dönüm noktası niteliğindeki Yüksek Mahkeme’nin 1973 tarihli kararını ihlal ettiğini söyledi. Yüksek Mahkeme o tarihte, ABD genelinde kürtajın anayasal bir hak olduğuna ve engellenemeyeceğine hükmetmişti.
Eylemler, eski ABD Başkanı Donald Trump’ın göreve gelmesiyle milyonlarca kişiyi bir araya getiren “Women’s March” (Kadınların Yürüyüşü) adlı organizasyon tarafından gerçekleştirildi.
Woman’s March yöneticisi Rachel O’Leary Carmona, “Bu ülke genelinde herkes için bir ‘acil çıkış’ anı gibi. Birçoğumuz kürtajın yasal ve herkes için ulaşılabilir olması fikriyle yetiştik. Tehlikenin bu denli gerçek olduğunu görmek, bir uyanma anı oldu” dedi.
New York Valisi Kathy Hochul iki ayrı eylemde konuştu
New York Valisi Kathy Hochul da iki ayrı eylemde konuşma yaptı. Hochul, “Kürtaj hakkı için mücadele etmek zorunda olmaktan bıktık usandık artık. Bu ülkemizin değişmez bir yasasıdır ve bunu ne şimdi ne de sonra bizden alamayacaksınız” dedi.
Tartışmalı Texas yasası
Yasanın yürürlüğe girmesiyle Texas’ta 6 haftayı geçmiş bir gebeliğe son veren ya da buna yardımcı olan herkes hakkında dava açılabilecek.
6 hafta birçok kadın için hamileliğin farkında olmadıkları bir dönem olduğundan, eyalette kürtaj fiilen büyük oranda yasaklanmış oluyor.
Kadın hakları grupları Yüksek Mahkeme’ye yaptıkları başvuruda yasanın yürütmesinin durdurulmasını talep etti fakat mahkeme 4’e karşı 5 oyla bu kararı almayı reddetti.
Yüksek Mahkeme’nin liberal yargıçlarından Sonia Sotomayor karara muhalefet şerhinde, bu düzenlemeye karşı çıkmayan yargıçların “açıkça anayasaya aykırı bir yasa” karşısında “başlarını kuma gömmeyi tercih ettiklerini” kaydetti.
ABD çapında kürtaj 1973 yılında Yüksek Mahkeme’nin aldığı bir kararla yasal hale geldi. Bu kararın alındığı dava “Roe, Wade’e karşı” davası olarak anılıyor.
O tarihte Yüksek Mahkeme yargıçları 2’ye karşı 7 oy çoğunlukla tek tek eyaletlerin kürtajı yasaklama yetkisine sahip olmadığına karar vermişti.
Yüksek Mahkeme bu kararını ABD Anayasası’nın bireylerin ailevi konularda karar verme özgürlüğünü güvence altına alan 14. maddesine dayanarak vermiş, bir kadının gebeliğini sonlandırma kararının bu özgürlük kapsamında olduğuna hükmetmişti.