Prof. Dr. Mehmet Hasan Eken ve Prof. Dr. Özgür Demirtaş Bitcoin konusunda twitter’da birbirine girdi.
Prof. Dr. Mehmet Hasan Eken, Prof. Dr. Özgür Demirtaş’ın Bitcoin’in düşüşü ile ilgili yaptığı açıklamanın büyük hatalar içerdiğini söyledi. Demirtaş’tan cevap gecikmedi. Demirtaş, Eken’in kendisi üzerinden ünlü olmaya çalıştığını söyledi.
Prof. Dr. Özgür Demirtaş, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda Bitcoin’in düşüş sebebini, Grayscale adlı bir fon ailesinin zarar etmemesi için olduğunu söyledi.
“ÇOK TEMEL HATALAR VAR”
Prof. Dr. Mehmet Hasan Eken, sosyal medyada yaptığı açıklamada, Demirtaş’ın açıklamalarında finans teorisine ve piyasa dinamiklerine aykırı çok temel hatalar ve yanlışlar olduğunu söyledi. Bir akademisyen olarak toplumu bilgilendirmek adına açıklama yaptığını söyleyen Eken, “Burada sükut edersek anlatılanların doğru olduğunu kabul etmiş oluruz” dedi.
Eken’in açıklamaları şu şekilde:
1. Genç meslektaşım sevgili Özgür Demirtaş Bitcoin’in fiyatının neden düştüğünü piyasa dinamikleriyle anlatmaya çalışmış. Ancak açıklamalarında finans teorisine ve piyasa dinamiklerine aykırı çok temel hatalar ve yanlışlar var. Aşağıdaki flood ile bunlara değineceğim.
“SUSARSAK ANLATILANLARI DOĞRU KABUL ETMİŞ OLURUZ”
2. Hani derler ya “sükut ikrardan gelir” diye, şimdi burada sükut edersek anlatılanların doğru olduğunu kabul etmiş oluruz. Bir akademisyen olarak toplumu bilgilendirme adına aşağıda sevgili Demirtaş’ın flood ile aktardığı bilgilerdeki temel yanlışlıkları aktaracağım.
3. Önce olumlu bir noktayı belirteyim. Genç meslektaşım flood şeklinde attığı tweetlerinde Kriptolara PARA demeyi bırakmış ve VARLIK demeye başlamış. Kendisini bu noktaya geldiği için kutlarım.
4. Hata 1: Genç meslektaşım “Trust aslında Fon demektir” diyor. Doğrusu Trust = Fon.
ŞİRKET BOSA KURALLARINA BAĞLI DEĞİL
5. Hata 2: Genç meslektaşım diyor ki Grayscale Bitcoin içeren closed-end (kapalı uçlu) bir fon kurmuş ve borsada işlem görüyor. Kapalı uçlu olduğu doğru. Ama borsada işlem görmüyor. OTC yani Tezgah-üstü piyasada işlem görüyor ve borsa kurallarına tabi değil.
6. Grayscale bir değil tam 14 tane fon kurmuş ve tamamı kripto varlıkları içeriyor. Listesine grayscale.com web sayfasından ulaşabilirsiniz.
7. Hata 3: Genç meslektaşım Grayscale’in web sayfasındaki halka açık bilgileri ve fonun fiyatlamasına ilişkin hesaplamaları kullanarak fonun defter değeri (NAV) ve piyasa değeri arasında oluşan farkın arbitraja neden olduğunu ama kimsenin bunu istismar etmediğini söylemiş.
GRAYSCALE NEDEN TEZGAH ÜSTÜNDE İŞLEM GÖRÜYOR?
8. Genç meslektaşım “arbitraj mekanizması yoktu” diyerek bu görüşünü rasyonalize ediyor. Resmi bir arbitraj mekanizması hiç bir ürün için yok. Ama arbitraj imkanı var ise piyasa kurtları anında işlem yaparak karlarını ceplerine indirirler. Bu da piyasa etkinliğini artırır.
9. Hata 4: Genç meslektaşım diyor ki “Tabii Fonun hisse fiyatının, o fonun elinde tuttuğu varlığın fiyatı ile orantılı olması gerekir. Ama illa aynı olmasına gerek yoktur”. Bu doğru değil. Yatırım hedeflerine erişen fonların NAV ve Piyasa fiyatları eşit olur ve arbitraj olmaz.
10. Grayscale yatırım hedeflerine erişmemiş bir fon olduğu için NAV ve piyasa fiyatı farklıdır. Yani şeffaf değil ve riskli olduğundan borsaya kote olamamış. Bu nedenle de OTC’de yani tezgah üstünde işlem görüyor.
6 AY HİSSELERİNE SAHİP OLAMADIKLARI DOĞRU DEĞİL
11. Hata 5: Genç meslektaşım diyor ki arbitraj imkanını görenler Bitcoinlerini fona verip hisse aldılar. Ama 6 aylık kilit nedeniyle hisselere sahip olamadılar. Doğrusu satın aldıklarında anında sahip oldular. Ama 6 ay boyunca ikincil piyasada satma hakları kısıtlıydı.
12. Hata 6: Yani genç meslektaşım diyor ki arbitraj için Bitcoinlerini fona verip karşılığında fon hissesi alanlar 6 ay satamama kuralını bilmiyorlardı. Bu mümkün değil. Fonun web sayfasında açık açık yazıyor. Gene de bunu yapanlar olabilir mi? Takdir sizindir.
13. Hata 7: Genç meslektaşım daha da ileri giderek bu temel hatayı büyük yatırımcıların (piyasa kurtlarının) yaptığını ima ediyor. Ama büyük yatırımcıların kimler olduğunu yazmamış. Bence bu yanlışı yapanlar varsa büyük değil, olsa olsa manipülasyona uğramış küçük yatırımcılardı.
“BİTCOİN’İN FİYATININ TEMEL ANALİZ İLE HESAPLAMAK MÜMKÜN DEĞİLDİR”
14. Hata 8: Genç meslektaşım diyor ki “Elbette Bitcoin fiyatı üzerinde bir çok diğer TEMEL faktör var”. Sanal, riskli ve spekülatif bir ürün olan Bitcoin’in temel değeri sıfırdır. Dolayısıyla fiyatını temel analiz ile hesaplamak söz konusu değildir.
15. Hata 9: Daha pek çok hata var ama burada kesiyorum. Ez cümle yüksek riskli, sanal ve temel değeri sıfıra eşit olan Bitcoin vb. ürünleri ya da fiyat hareketlerini bilgi kirliliği ile rasyonalize etmeye çalışmak genç meslektaşımın yaptığı en büyük hatadır.
EKEN, DEMİRTAŞ’I NEDEN ELEŞTİRDİ?
16. Bu eleştirileri neden yazdım? Her akademisyenin yaşadığı topluma karşı sorumluluğu vardır. Alanıyla ilgili gördüğü yanlışları ve hataları (genel kabul görmüş olsa bile) toplumla paylaşmak her akademisyenin asli görevidir. Finans alanıyla ilgili kamuoyuna saygıyla sunulur.
DEMİRTAŞ’TAN EKEN’E YANIT
Eken’in açıklamalarına sosyal medyadan cevap veren Demirtaş, Eken’in konu hakkında zerre bilgisi olmadığını ve kendisi üzerinden ünlü olmaya çalıştığını söyledi.
Demirtaş’ın, Eken hakkında yaptığı açıklamalar şu şekilde:
1) YAŞLI meslektaşım benim hakkımda “Alaycı bir dil ile” her twitine GENÇ şeklinde başlayarak benim YANLIŞ bilgi verdiğimi yazan uzun bir Flood yazmış.
2) Normalde çok dikkate almamak lazım ancak alanım hakkında ve şahsım hakkında yanlış bilgi verdiği için sanırım bana CEVAP hakkı doğuyor… Türkiye halk tarafından bilinen insanlar üzerinde ünlü olma çabası çok yaygın. Ülkeye ilk geldiğim zamanlarda bunu anlamamıştım.
“BAŞARILI İNSANLARA KARŞI HASET DUYUYORUZ”
3) Ayrıca ünlü fıkra bile var: Cehennemde her milletin kazanı farklıymış. Her kazanda o ülkeden cehenneme gidenler kaynıyormuş. Büyük kazanların üstünden fokurdayarak yanmamak için insanlar kaçmaya çalışıyorlarmış. Ama Türkiye’nin kazanının üstünde çırpınan insanlar yokmuş.
4) Cehenneme yeni giden insan sormuş: Her milletin kazanından yanmamak için kaçmaya çalışan insanlar var. Türklerden kimse cehenneme gitmemiş mi ki kazanın üstünde kimse yok diye? Zebani yanıtlamış. Olmaz olur mu onlardan da Cehenneme giden var ama kazandan çıkmaya çalışanı da
5) ayağından tutup dibe çekiyorlar diye… Millet olarak göz önünde ve belli bir alanda başarılı insanlara karşı HASET duyuyoruz. Kıskançlık damarlarımıza girmiş. Halbuki el ele versek hepimiz başarılı oluruz. Örneğin ben en yakın arkadaşımın başarılı olmasından inanılmaz mutlu
DEMİRTAŞ: EKEN’İN KONU ÜZERİNE ZERRE BİLGİSİ YOK
6) olurum. Ne güzel benim arkadaşım başarmış, benim yanı başımdaki insan başarmış derim. Kıskançlık her insanda vardır ama bunun belli bir düzey üstünde olması gerçekten çok kötü. Şimdi gelelim Konu hakkında ZERRE bilgisi olmadığı belli olan bir de PROF olan ve
7) Her bir twitine GENÇ meslektaşın hataları diyerek dalga geçercesine başlayan kişiye yanıtlarıma: Dediğim gibi kendisine baktım A seviyesinde Akademik yayınını bulamadım. Edirne’nin batısında akademik iş bulması ZOR… Ama yine de elbette ben hatalı
8) olabilirim (Yüzlerce konuda Binlerce hatam da olmuştur) okuyayım dedim. Okudum baştan aşağıya bir bilgisizlik cesareti olduğunu gördüm. Cevap hakkımı kullanmak ve benim dışımdaki sevgili GENÇ meslektaşlarımı da bu hışımdan korumak için yazmaya karar verdim
9) Bir aralar bir Spor Bakanı vardı sanırım. Bir söze bakarım …bir de söyleyene … falan gibi bir lafı her 2 saatte bir söylüyordu. Mehmet bey de twitine öyle başlamış:Genç Özgür öyle hatalar yaptı ki benim Türkiye’ye borcumdur düzeltmek minvalinden 🙂
TRUST KAVRAMI TARTIŞMA YARATTI
10) Ben Trust Fon demektir demişim ama aslında TRUST=FON muş :-)) Eee ne fark etti YAŞLI meslektaşım? İngilizce çeviri Twit serisi mi yazıyorum TEKNİK bir konu hakkındaki yorumlarımı mı?
11) YAŞLI meslektaşım: Orada söylenen şey Borsa platformlarında herhangi bir hisse senedi gibi alınıp satılabilmesi. Yani Common Stock veya Preffered Stock veya ETF veya OTC ayrımı yapmıyor twitim… Ama elbette GBTC OTC’de
“YAŞLI MESLEKTAŞIM KONUYU YANLIŞ YERDEN TUTMUŞ”
12) işlem görüyor ama herhangi bir Hisse senedi gibi Brokerlarda Alınıp Satılabiliyor… YAŞLI meslektaşım neresinden yakalayayım diye bakmış konuyla alakasız yerden tutmuş…
13) YAŞLI meslektaşım Grayscale’ın başka fonları var demiş. İyi de YOK diyen yok ki :-)) Nitekim YAŞLI meslektaşım hızlıca bir şeyler yazmak için benim 15. twitimde bu bilgiyi görsel olarak verdiğimi de atlamış 🙂
“FONLAR İÇİN ARBİTAJ MEKANİZMASI VARDIR”
14) EN CAN ALICI YERİ:YAŞLI melektaşımın konu hakkında SIFIR bilgisi olduğu da bu twitinden ortaya çıkıyor.Diyor ki hiçbir fon için ARBİTRAJ mekanızması YOK. Olmaz olur mu var ! ETF denen yapıların en büyük olayı “Authorized Participant” denen yapılardır.+
15) Biz bunlara AP deriz… AP’lerin ana işlevi ETF denen fonların elinde tuttuğu varlıkların değeri ile ETF fiyatı fark yarattığında bu farkı kapatmak için iki yönlü işlem yapmaktır. ETF’lerin açılımı da Exchange Traded Fund’dır….. AP’lerin detayını Nereden mi biliyorum?
“KONU HAKKINDA AKADEMİK ÇALIŞMLARIM VAR”
16) Konu hakkında ULUSLARASI (ulusal değil) AKADEMİK çalışmalarım var da oradan 🙂 YAŞLI meslektaşım şu web sitesine gidip çalışmalarıma bakabilir. İçlerinde bir tane de ETF üzerine çalışma var (Doktora öğrencim Sevgili Mustafa
17) ve Prof Dr Yiğit Atılgan ve Doruk Günaydın ile)… Peki benim YAŞLI meslektaşım ETF’lerdeki Autorized Participant olayının GBTC Closed End Fonunda olmadığını, daha doğrusu ETF’lerde Arbitraj emici AP’ler olduğunu bilmiyor mu? Bilmediği çok açık:
“BİLMEMESİ NORMAL AMA BİLMEDİĞİNİ BİLMEMESİ FACİA”
18) Peki Bilmemesi normal mi? Bence NORMAL çünkü çok DETAY bir konu (yani bilmemesi konusunda eleştirilmemesi lazım). Ama bilmediğini bilmemesi FECİ. Peki Bilmediği bir konuda neden AHKAM kesiyor. İki nedeni var. Birincisi burası Türkiye kimse anlamaz. İkincisi kazanın dibi 🙂
19) Sonra neden Closed end Fundlarda NAV farkı olur diyor orada da yanlış bilgiler veriyor. Konuya hakimiyet SIFIR. Nereden mi biliyorum. Dünyada bu konuyu akademik olarak inceleyen ilk kişi JEFF PONTİFF benim Tez komite Hocam da oradan biliyorum 🙂
DEMİRTAŞ, EKEN’İN ÇALIŞMALARINI İNCELEDİ
20) Böyle insanlar tarafından yetiştirilince sizde biliyorsunuz tabii… Peki YAŞLI meslektaşıma bir bakayım dedim Doktorasını aldığı Marmara’da veya Kırklareli Üniversitesinde belki bir hocası veya ortak yazarı BU DETAY KONUDA üst düzey yayın yapmıştır diye. Sonuç? YOK…
21) YAŞLI meslektaşım bu sefer farklı bir teknik deniyor. Söylemediğim bir şeyi hayalinde söylemişim gibi yapıp ona çatıyor (Teknik ilginç! çünkü twitlerimden orada olmadığı şak diye çıkar halbuki) Benim Graysacale’a Bitcoin veren yatırımcıların
22) hisseleri 6 ay sonra alacaklarını bilmediklerini söylediğimi söylüyor. Öyle bir şey demedim elbet 🙂 6 Ay sonra fiyatın ne olacağını bilmiyorlar dedim.Yahu adam 100 Milyon dolarlık hisse alınca eline ne zaman geçeceğini bilmez mi YAŞLI meslektaşım 🙂
23) Açıkcası bakmayın benim gülücük işaretleriyle YAŞLI kelimesini kullanarak bunları yazdığıma. ÇOK çok üzüldüm 🙁 Konu hakkında derinlemesine bilgisi olmadığı belli olan kişi Küçümseyici tavırla 12 kez GENÇ Meslektaşa yanlış şeyler yazıyor ve bitiriyor:
“A SEVİYESİNDE YAYININ YOK”
24) Yaşı da bana yakındır bu arada! Mehmet bey sizlerden ricam:Şahısları hedef almayın. Akademik yayın kaliteniz oldukça kötü. Yayın sayınız Türkiye için İYİ ama yayın kaliteniz Berbat. A seviyesinde yayınınız yok. Yazdıklarımı şahsi değil sizin hakkımda yazdıklarınıza”
SİYASİ KARİYERİNİZİ GÖRÜNCE NEDEN BENİMLE UĞRAŞTIĞINIZI ANLADIM”
25) cevap hakkı olarak alın ve bir daha böyle yapmayın. Yaparsanız daha teknik yazmak zorunda kalırım. Herkesten bunları okumak zorunda kaldıkları için Özür dilerim. Mehmet bey keşke yapmasaydınız keşke 🙁 Ama Siyasi kariyerinizi görünce niye benimle uğraştığınızı da anladım.