Anlaşmanın uzatılması ihtimali belirsizliğini sürdürürken, Rusya taleplerinin karşılanmadığını söylüyor
Rusya ile Ukrayna arasında başlayan savaş neticesinde Ukrayna’nın deniz yoluyla yaptığı tahıl ihracatına ambargo uygulayan Rusya ile Birleşmiş Milletler ve Türkiye’nin ortak girişimiyle imzalanan ve mayıs ayında iki aylığına uzatılan Tahıl Anlaşması 17 Temmuz’da sona erecek. Anlaşma, tahıl fiyatlarının küresel düzeyde yükselmesinin önüne geçmesi açısından önemini korurken Rusya muhtemel bir uzatma için taleplerinin karşılanmadığını söyledi.
Reuters’tan edinilen bilgilere göre Salı günü Rusya tarafından yapılan açıklamada Karadeniz Tahıl Anlaşması’nın uzatılabilmesi için Rus devlet tarım bankasının küresel SWIFT ödeme sistemine yeniden bağlanması talebini yineledi ve talebinden taviz vermeyeceğini bildirdi.
Rus ambargosuna rağmen Ukrayna’nın Karadeniz limanlarından tahıl ihraç etmesi için koridor açılmasını sağlayan anlaşmanın sona ermesine 13 gün kala Moskova, bankacılık konusu da dahil olmak üzere temel taleplerinin hiçbirinde ilerleme kaydedilmediğini belirtti.
Financial Times’ın pazartesi günkü haberinde Avrupa Birliği’nin Rusya’nın Rosselkhozbank’ının SWIFT’e bağlanabilecek bir yan kuruluş kurmasına izin verme önerisini değerlendirdiğini bildirmişti. Ancak Rus Dışişleri Sözcüsü Maria Zaharova’nın bu fikri, uygulanmasının aylar alacağı bilindiği için “kasıtlı olarak sunulan” bir teklif olarak değerlendirdiği belirtildi. Zaharova, SWIFT’ın yerine geçecek gerçek bir alternatifin olmadığını söyledi.
Rusya, tahıl bankasının SWIFT’e erişiminin kesilmesinin kendi gıda ve gübre ihracatının önündeki engellerden biri olduğunu ve bu sorunlar çözülmeden Karadeniz Anlaşması’nı yenilemeye devam edemeyeceğini söylüyor.
Rusya Dışişleri Bakanlığı salı günü yaptığı açıklamada anlaşmanın 17 Temmuz’dan sonraya uzatılması için “hiçbir gerekçe olmadığının açık olduğunu” ve Rusya’nın anlaşma kapsamındaki tüm gemilerin bu tarihten önce Karadeniz’den ayrılması için gereken her şeyi yaptığını açıkladı.
Anlaşma küresel boyutta gıdaya erişim için çok önemli
Anlaşmanın sağladığı olanaklar konusunda Birleşmiş Milletler, anlaşmanın bugüne kadar Ukrayna’nın Karadeniz’deki üç limanından üç kıtadaki 45 ülkeye 32 milyon metrik tondan fazla gıda ihracat yapılmasına olanak sağladığını açıkladı. BM, Karadeniz Tahıl Anlaşması’nı ve Rusya’nın tahıl ve gübre ihracatını kolaylaştırma çabalarını “küresel gıda güvenliği için bir can simidi” olarak tanımlamıştı.
En yoksul beş ülke olan Etiyopya, Yemen, Afganistan, Sudan ve Somali’nin gönderilen tahılın sadece yüzde 2,6’sını alabildiği belirtilirken, Rus tahıl ve gübre ihracatına ilişkin durumun kötüleşmeye devam ettiği ifade edildi.
BM, Dünya Gıda Programı’nın bu ülkelerdeki yardım operasyonları için Karadeniz anlaşması kapsamında 700 bin tondan fazla tahıl satın aldığını ve bunun 2021’de Ukrayna’dan satın aldığı miktara denk olduğunu açıkladı.
Woodward : “BM elinden geleni yapıyor ve biz de yapacağız”
İngiltere’nin Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Barbara Woodward pazartesi günü yaptığı açıklamada tahıl anlaşmasının yenileneceğinden emin olmadığını söyledi. Woodward, “BM elinden geleni yapıyor ve biz de elimizden geleni yapacağız. Tahıl için çok karmaşık bir ödeme sistemini işler hale getirmek ve insanların sofralarına yiyecek koymaya devam etmek için Londra Şehri ile çok yakın bir şekilde çalıştık” dedi.
İngiliz Büyükelçi, Rusya ile ilişkilerin seviyesini düşürmemek gerektiğini söylemesiyle gündeme gelmişti.
