Türkiye’nin yaş sebze ve meyve ihracatında en büyük pazarı olan Rusya, Türkiye’den ithal ettiği tarım ürünlerine yeni bir yasak getirdi.
İki ülke arasında 2015’te yaşanan uçak krizinden sonra domates, soğan, şeftali gibi ürünlerin Türkiye’den ithal edilmesini yasaklayan ve sonrasında bu yasakları çeşitli ürünler için sürdüren Rusya, bu kez de nar ve biber çeşitlerinin ithal edilmesini yasakladı.
Sözcü’ye konuşan Akdeniz İhracatçı Birlikleri (AKİB) Başkanı Nejdat Sin, “Rusya, 17 Kasım 2021 itibarıyla Türkiye’den nar ve bazı biber çeşitleri ithalatını resmi olarak yasakladı. Yasağın gerekçesi olarak, bu ürünlerde tespit edilen ilaç kalıntıları gösterildi” dedi.
Yasağın ne kadar süreceğini bilmediklerini söyleyen Sin, “Henüz üç günlük bir yasak söz konusu. Çok yeni olduğu için sürecin nasıl ilerleyeceğini de bilmiyoruz. Tarım ve Orman Bakanlığımız ile görüşmelerimiz sürüyor” diye konuştu.
‘TIR’LAR BEKLETİLDİ, ALMADILAR’
Söz konusu yasak getirilmeden önce çeşitli ihracatçılar tarafından Rusya’nın Türkiye’ye ‘gayri resmi yasak’ uyguladığı ve binlerce TIR’ın sınır kapısında bekletildiği ileri sürülmüş; tonlarca ürünün de çürüme tehlikesiyle karşı karşıya olduğu belirtilmişti.
Bu konu hakkında bilgi veren AKİB Başkanı Nejdat Sin, söz konusu yasak getirilmeden önce Türkiye’den giden yaş sebze meyve TIR’larının sınır kapısında bekletildiğini doğruladı.
Sin, “Yasaktan önce bekliyordu TIR’lar, almamışlardı. Zaten ihraç ettiğimiz her ürün analiz ediliyor. Analiz şartı her üründe var. Sadece bazı analizler uzun sürüyor. Şimdi yolda olan TIR varsa iade edilecek” diye konuştu.
‘RUSYA, ALTERNATİFİ OLMAYAN BİR PAZAR’
Rusya, Türkiye’nin yaş sebze ve meyve ihracatında en büyük pazarı.
Türkiye geçen yıl toplam 2 milyar 730 milyon dolarlık yaş sebze ve meyve ihracatı gerçekleştirmiş, bunun 900 milyon dolarlık kısmını da Rusya’ya yapmıştı. 2021’in ilk 10 ayında da Rusya’ya yapılan yaş sebze ve meyve ihracatı değerde yüzde 18, miktarda yüzde 25 arttı.
AKİB Başkanı Nejdat Sin, “Normal şartlarda, her yıl bir önceki yılın ihracat rakamlarının üzerine koyarak ilerleme hedefimiz var. Yaş sebze ve meyvede Rusya bizim için tartışılmaz önemi olan bir pazar. Yıllardır alternatif bulmaya çalışıyoruz ancak bu, bugünden yarına olabilecek bir şey değil. Dolayısıyla yaşanan küçük bir sıkıntı tüm ihracatçıları derinden etkiliyor” değerlendirmesinde bulundu.
PESTİSİT YILLARDIR TEMEL SORUN
Öte yandan Rusya, çeşitli zaman aralıklarında Türkiye’den ithal ettiği tarım ürünlerine getirdiği yasakla öne çıkıyor.
Türkiye’nin 2015 yılında Rusya’nın savaş uçağını düşürmesi sonrası iki ülke arasında yaşanan krizin sonuçlarından biri de Rusya’nın Türkiye’den ithal ettiği ürünlere yasak getirmesi olmuştu.
O dönem yasak getirilen tarım ürünleri arasında domates, soğan, arpacık soğanı, karnabahar, brokoli, salatalık, portakal, mandalina ve diğer turunçgil meyveleri, elma, üzüm, armut, şeftali, kayısı, erik, çilek ve karanfil bulunmuştu.
Ayrıca, tavuk ve hindi eti ile tuz da yasaklı listede yer almıştı.
DOMATES HÂLÂ KOTAYA TABİ
AKİB Başkanı Nejdat Sin, uçak krizinin üzerinden yıllar geçmesine rağmen Türkiye’nin Rusya’ya ihraç ettiği domatesin halen kotaya tabi olduğunu anımsattı.
Rusya Tarım Bakanlığı tarafından mayısta onaylanan bir kararnameyle, Türkiye’den ithal edilen domatesin kotası 250 bin tondan 300 bin tona çıkarılmıştı.
Söz konusu yasaklar uçak krizinden sonraki yıllarda da kendini göstermiş, 2019’da da tarım ilacı tespit edilmesi nedeniyle Türkiye’ye gönderilen çeşitli ürünler olmuştu.
Örneğin Rus tarım ürünleri denetim ajansı Rosselhoznadzor, 2019’da Türkiye’den gönderilen 20.8 ton çileği, içinde tehlikeli tarım haşeresinin tespit edilmesi nedeniyle Rusya’ya girişini yasaklayarak geri çevirmişti.
Aynı nedenle yine 2019’da Türkiye’den gönderilen 124 ton domates de geri çevrilmişti.