Rusya’nın Ukrayna işgali dördüncü gününe girerken, Batı Rusya’yı uluslararası finans sisteminin dışına itecek çok kritik hamle yaptı. Avrupa Birliği, ABD, Birleşik Krallık, Kanada, Fransa, İtalya ve müttefik ülkeler belirlenen Rus bankalarını SWIFT sisteminden çıkarma kararı aldı.
Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication (Dünya Bankalar Arası Finansal Telekomünikasyon Derneği) ifadesinin kısaltması olan SWIFT aynı zamanda İngilizce “hızlı, süratli, çabuk” gibi anlamlara geliyor. Temelde, bankaların hızlı ve güvenli sınır ötesi ödemeler için kullandığı bir mesajlaşma sistemi olan SWIFT, uluslararası ticaretin akışını kolaylaştıran en önemli yapılardan biri. Hatta bu alandaki en temel mekanizma demek bile mümkün.
Guardian’ın aktardığına göre, 2020 yılında SWIFT platformu üzerinden her gün yaklaşık 38 milyon işlem gerçekleşti. Bu işlemlerin toplam değeri trilyonlarca Dolar olarak hesaplanıyor. SWIFT halihazırda 11 binden fazla banka ve finans kurumu tarafından kullanılıyor.
DÜNYAYA BÖYLE DUYURDULAR
Avrupa Birliği, Fransa, Almanya, İtalya, Birleşik Krallık, Kanada ve ABD, Rusya’nın işgalini kınayan eşgüdümlü bir açıklama yayınladı.
Açıklamada şu ifadeler yer aldı:
* Rus güçleri Kiev ve diğer Ukrayna şehirlerine saldırı başlatırken, Rusya’yı uluslararası finans sistemi ve ekonomilerimizden daha fazla tecrit edecek yaptırımlar koyma kararı aldık.”
* Gelecek günler içerisinde yürürlüğe koyulacak tedbirler arasında “seçilen Rus bankalarının SWIFT mesajlaşma sisteminden çıkarılması” da bulunuyor.
* Bu, söz konusu bankaların uluslararası finans sistemiyle bağlantılarının kesilmesini sağlayacak ve küresel ölçekte işlem yapma kabiliyetlerine zarar verecek.
“PUTİN’E CİDDİ ZARAR VERECEK”
Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Von der Leyen gece yarısı gazetecilerin karşısına geçti. Rusya’nın AB’nin doğu sınırından onlarca kilometre uzaklıkta Ukrayna’da barbarca eylemler yaptığını söyledi.
Leyen, alınan tüm tedbirlerin Putin’in savaşı finanse etme kabiliyetine ciddi anlamda zarar vereceğini belirtti.
RUSYA, SWIFT’E KARŞI SPFS’Yİ GELİŞTİRDİ
Bu arada, Rus bankalarının SWIFT’ten dışlanmasını Rusya “savaşın ilanı sayacağını” belirtirken, bu yaptırımın, bankaları Rus finans kurumlarıyla yakın bağları olan ve Rusya’dan petrol ve gaz ithalatı yapan Batılı ülkeler için ekonomik bir maliyeti olacağı kaydediliyor.
Analistler, Rus bankalarına SWIFT’te kısıtlama getirilmesinin, Rusya’nın uluslararası ticaretini olumsuz etkileyeceğini ve Rus şirketlerinin iş yapmasını zorlaştıracağını belirtiyor.
Rus bankalarının SWIFT’ten dışlanmasının Moskova’nın sadece Batı ile değil, teorik olarak tüm devletlerle olan ticaretini de zayıflatacağını aktaran analistler, dolayısıyla Rusya’ya karşı SWIFT yaptırımının, yaptırımı uygulayan devletlerin ötesinde “bölge dışı” bir etkisi olacağına işaret ediyor.
Rusya’nın SWIFT’i kullanamaması durumumda, mal ihraç ve ithal etmesinin zorlaşacağı ifade ediliyor.
Öte yandan, Rusya Maliye Bakanı Anton Siluanov, 16 Şubat’ta, “Batılı ülkeler, Rusya’yı SWIFT’ten çıkarırlarsa, bilgi iletimi için farklı yöntemler deneriz, SPFS (mali mesajlaşma sistemi) gibi veya ödemeleri bavulla taşırız.” demişti.
SWIFT’ten çıkarılma riski nedeniyle Rusya, 2014’te SPFS’yi geliştirmeye başlamış, Aralık 2017’de kullanıma açmıştı.
SWIFT NEDİR?
SWIFT (Dünya Bankalararası Finansal Telekomünikasyon Birliği), sınır ötesi ödemeleri hızlandıran ve uluslararası ticareti kolaylaştıran güvenli bir mesajlaşma sistemi. 200’den fazla ülkede 11 binden fazla finans kurumu tarafından kullanılıyor.
SWIFT, bankaların WhatsApp’ı olarak da biliniyor. 2020’de 140 trilyon dolarlık sınır ötesi havalelerin yüzde 90’ından fazlası SWIFT üzerinden yapıldı. Bu, küresel gayrisafi yurt içi hasılanın (GSYH) yüzde 152’sine denk geliyor.
Ödeme transferinde bir banka SWIFT aracılığıyla başka bir bankaya mesaj gönderiyor. Mesajda ödeyici ve alıcının isimleri, hesap numaraları ve bankaların kodları yer alıyor.
SPFS’ye katılan ülke sayısı artarsa ve SWIFT’e diğer alternatifler ortaya çıkarsa, ABD dolarının “dünyanın önemli referans para birimi” olarak üstünlüğünü de tehlikeye atabileceği öne sürülüyor.
Öte yandan, ABD’nin Rus bankalarını SWIFT’ten çıkarmak konusunda “hızlı” olmamasının bir sebebi de egemen olduğu dolar ağırlıklı küresel sistemin istikrarına zarar gelmesini önlemek olduğu değerlendiriliyor.
