Geçtiğimiz yaz yeterince uçak tedarik edemediği için Türkiye’nin cennet ormanlarının kül olmasına neden olmakla suçlanan Orman Bakanlığı’nın yangın eylem planlarını hazırlamadığı tespit edilirken, maden izni verdiği 649 maden sahasının 152’sinde izinsiz yapılara ve izin amacı dışında kullanımlara göz yumduğu ortaya çıktı.
Sözcü Gazetesi’nden Yusuf Demir’in haberine göre; Yeterince hazır olmadığı için Türkiye’nin cennet ormanlarının yok olmasına neden olmakla suçlanan Orman Bakanlığı’nın, maden izni verdiği ormanların talan edilmesine de göz yumduğu ortaya çıktı.
Sayıştay’ın Orman Genel Müdürlüğü 2020 yılı raporunda maden sahalarında izinsiz yapılar yapıldığı ve izin amacı dışında kullanımlar olduğu tespit edildi.
Sayıştay tarafından hazırlanan raporda şu tespitler yapıldı:
‘Orman Kanunu’nun 16’ıncı maddesi gereğince izin verilen maden izin sahalarından örnekleme yöntemi ile seçilen 649 maden izin sahasının 152’sinde izinsiz yapılar ve izin amacı dışında kullanımlar tespit edilmiş olup; Kurum tarafından maden izin sahalarının kontrollerine yönelik etkin bir denetimin yürütülemediği görülmüştür.
Maden izin sahalarındaki idare izni olmayan yapılar ile izin amacı dışındaki kullanımlar, OGM’nin kurduğu ORBİS üzerinde yer alan diğer modüllerden (kadastro vb.) de yararlanılmakta ancak, tek zamanlı uydu görüntüsü ile kontrol ve denetimleri yeterli olmamaktadır.
152 maden izin sahasından 46’sında “idare izni olmayan yapılar” olduğu; 30’unda “izin amacı dışında kullanımlar” olduğu ve 76’sında ise “hem idare izni olmayan yapı” hem de “izin amacı dışında kullanımlar” olduğu anlaşılmış olup; bunların tespit, takip ve kontrolü bakımından etkin bir denetim yürütülmediği tespit edilmiştir.
KONTROL YAPILMIYOR
Dolayısıyla maden izin sahalarında; idare izni olmayan yapılar ve izin amacı dışında kullanımlar gibi iş ve işlemlerle ilgili yapılan kontrollerin işlevsel olmadığı, ORBİS’te verilen link üzerinden sistem tabanlı ve risk odaklı kontrollerin yapılmadığı görülmüştür.
Maden izin sahalarında kontrollerin yeterince yapılamadığı konusu geçmiş yıl Sayıştay Denetim Raporlarında yer almasına ve kurumca talimat ve uyarılar yapılmasına rağmen; kontrollerin yeterli düzeyde iyileştirilemediği görülmüştür.
EYLEM PLANI DA YOK
Sayıştay’ın 2020 raporunda, Orman Bakanlığı’nın ormanlık alanlar ve çevresinde yangın eylem planlarını da hazırlamadığını tespit etti. Raporda, Türkiye’deki toplam ormanlık alanın yüzde 60’ını birinci ve ikinci derece yangına hassas alanlar oluşturmasına karşılık, yangın eylem planlarının her yerleşim yeri için hazırlanmadığı ve yanan alanlar ile bu alanlarda yapılan çalışmaların tamamının coğrafi bilgi sistemi kapsamında izlenmediği belirtildi.