Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından 2019 yılında yayımlanan Sıfır Atık Yönetmeliğince öngörülen “plastik kullanımının azaltılmasına, gıda ve tekstil atıklarının önlenmesine, kaynağında ayrı biriktirilmesine ve vatandaşların atıklarını bırakabilecekleri atık getirme merkezlerinin teknik özelliklerine” ilişkin kapsamlı ve açıklayıcı düzenlemeler getiren “Atık Getirme Merkezlerinin Kurulması ve İşletilmesi ile Sıfır Atık Uygulamalarına İlişkin Usul ve Esaslar” yayımlandı.
Geri kazanılabilir atıklar kaynağında ayrıştırılacak
Çevre kirliliğinin ve atık sorununa engel olmak amacıyla hayata geçirilen düzenlemeler kapsamında, tek kullanımlık bardak, tabak, çatal, kaşık, bıçak gibi ürünler ile pipet ve ıslak mendil kullanımının azaltılması, kargo ve mesafeli satışlarda gereğinden fazla ambalaj kullanımının engellenmesi, plastik kullanımının azaltılması, gıda ve tekstil atıklarının önlenmesi ve kaynağında ayrı biriktirilmesi amaçlanıyor.
Düzenleme ile toptancı hallerinde ve pazar yerlerinde oluşan gıda atıklarının kaynağında ayrıştırılmasını sağlamak amacıyla “biyobozunur atıklar” için ayrı biriktirme ekipmanı yerleştirilmesi, site, apartman ve villa tipi müstakil konutlarda geri kazanılabilir atıklar için ayrı ekipman bulundurulması zorunluluğu getirilirken vatandaşların atıklarını bırakabilmeleri için kurulacak “Atık Getirme Merkezleri”nin teknik özelliklerine ilişkin usul ve esaslar da belirlendi.
Atık biriktirme ekipmanlarına türüne göre renklendirme yapılacak
Uygulamayla atık biriktirme ekipmanı renginin seçiminde “geri kazanılabilir atıklar” için mavi, “diğer atıklar” için koyu gri, “biyobozunur atıklar” için kahverengi, “cam atıklar” için yeşil, “plastik atıklar” için sarı, “metal atıklar” için gri, “kağıt atıklar” için mavi, “kompozit atıklar” için turkuaz, “bitkisel atık yağ” için koyu mavi, “atık ilaçlar” için beyaz, “tekstil atıkları” için pembe, “atık elektrikli ve elektronik eşyalar” için mor renk kullanılacak ya da mevcut biriktirme ekipmanlarında atık türüne uygun renkte etiketleme, giydirme, renklendirme yapılabilecek.
Sıfır atık kapsamında teşvik edici organizasyonlar yapılacak
Ayrıca sıfır atık bilinci ile farkındalığın artırılması ve uygulamanın yaygınlaştırılması için mahalli idareler tarafından süreli kampanyalar düzenlenmesi, vatandaşların atıklarını ayrı biriktirmesini teşvik edici organizasyonların yapılması, eğitim kurumlarında ise Milli Eğitim Bakanlığı iş birliğinde “Sıfır Atık Öğrenci Kulüpleri”nin oluşturulması ile ilgili konular belirlendi.
Ekonomiye 30 milyar TL katkı sağlandı
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan Hanımefendi’nin himayelerinde başlatılan ve sürdürülebilir kalkınma ilkeleri çerçevesinde atıkları kontrol altına alma, gelecek nesillere temiz ve gelişmiş bir Türkiye ve yaşanabilir dünya bırakma amacı taşıyan Sıfır Atık Projesi’yle bugüne kadar 24,2 milyon ton atık geri kazanılarak ekonomiye 30 milyar TL katma değer sağlandı. Proje kapsamında atık geri kazanımıyla 265 milyon ağaç kurtarıldı, 3 milyon ton sera gazı salımı önlendi, 437 milyon metreküp su ve 356 milyon kilovat saat enerji tasarrufu sağlanarak iklim değişikliği ile mücadeleye katkıda bulunuldu.