Vilayet başkentlerinin büyük çoğunluğunu kaybeden Afgan güvenlik güçleri, halen 16 vilayet merkezinde hakim durumda.
Afganistan’da mayıs başından bu yana saldırılarını arttırarak sürdüren Taliban, son 8 günde 18 vilayet merkezini ele geçirdi.
Taliban’ın geleneksel olarak güçlü olduğu güneydeki Peştun yoğunluklu alanlarda baskın çıkması beklenirken ilk olarak İran sınırındaki Nimruz’un vilayet merkezi Zaranc ele geçirildi.
Taliban 6 Temmuz’da İran-Pakistan sınırındaki Zaranc’ı, bir gün sonra da kuzeydeki stratejik öneme sahip Cüzcan vilayet merkezi Şibirgan’ı ele geçirdi.
Uyuşturucu ve insan kaçakçılığı ticaretinin yoğunlaştığı Nimruz’dan, her gün yüzlerce kişinin yasa dışı yollarla ülke dışına çıktığı biliniyor.
Ülkenin kuzeyindeki stratejik öneme sahip Cüzcan vilayetinin merkezi Şibirgan ise zengin doğal gaz yataklarına sahip.
Şibirgan’ın alınmasıyla vilayet genelinde hakimiyeti artan Taliban, Afganistan’ın kuzeyinde doğu-batı ekseninde uzanan kuzey yolunu da kesti.
TALİBAN’IN KUZEYDEN BATI VE GÜNEYE YÖNELMESİ
Kuzey ve kuzeydoğu bölgelerde saldırılarına hız veren Taliban, 8 Ağustos’ta kuzeydeki Sar-i Pul ve Kunduz vilayetlerinin merkezlerini ele geçirdi.
Afgan hükümet güçlerinin merkezde kontrolü kaybettiği Sar-i Pul vilayetinde ağırlıklı olarak Özbek, Türkmen, Tacik, Peştun ve Hazarlar yaşıyor.
Başkent Kabil’in kuzey şehirleri ile bağlantısını sağlayan karayolu ile doğu-batı ekseninde uzanan karayolunun kesişimi üzerinde bulunan Kunduz ise şu ana kadar Taliban’ın ele geçirdiği en önemli şehir olarak nitelendiriliyor.
Taliban yine aynı gün akşam saatlerinde ülkenin kuzeydoğudaki Tahar vilayetinin merkezi Talukan kentini ele geçirdi.
Sovyetler Birliği ordusuna karşı mücadele veren, Afganistan’ın “milli kahraman”ı unvanına sahip Şah Mesut’un direniş merkezi olarak bilinen Tahar’ın Tacikistan ile arasında Ay Hanım sınır kapısı bulunuyor.
Ülkede kömür madenleriyle meşhur kuzeydeki Samangan vilayetinin merkezi Aybek şehri de 9 Ağustos’ta Taliban’ın eline geçti.
Ülkenin kuzeyindeki Baglan ve batısındaki Farah vilayetlerinin merkezlerini 10 Ağustos’ta kontrollerine geçiren Taliban, bir gün sonra da kuzeydoğudaki Badahşan vilayetinin merkezi Feyzabad kentini ele geçirdi.
Başkent Kabil’in güneybatısında bulunan Gazne vilayetinin merkezinin dün Taliban’ın kontrolüne geçmesinin ardından, akşam saatlerinde de ülkenin üçüncü büyük kenti Herat’ın merkezi Taliban’ın kontrolüne geçti
Ülkenin kuzeyi ve kuzeydoğu vilayetlerinin merkezlerinin çoğunu ele geçiren Taliban, ülkenin güneyindeki Kandahar vilayetinin merkezini de dün gece saatlerinde ele geçirdi.
Taliban, bu sabah erken saatlerde de batıdaki Badgis vilayetinin merkezi Kale-i Nav, Gur vilayetinin merkezi Firuz Koh ve stratejik öneme sahip olan en büyük kenti güneydeki Helmand vilayetinin merkezi Leşkergah şehirlerini kontrollerine geçirdi.
Akşam saatlerinde Trinkot, Kalat ve Pul-i Alem’in de eklenmesiyle Taliban’ın son 8 günde ele geçirdiği vilayet sayısı 18’e yükseldi.
TALİBAN VİLAYET MERKEZLERİNE YÖNELDİ
ABD’nin Afganistan’dan çekilme kararı alması ve Afgan yönetiminin Taliban’la barış görüşmelerinin başarısızlıkla sonuçlanmasının ardından Taliban saldırıları hız kazandı.
Taliban, hazirandan itibaren onlarca ilçeyi ele geçirdikten sonra kuşatmaya aldığı vilayet merkezlerine yöneldi.
Çoğu kuzeyde olmak üzere 18 vilayet merkezinde Afgan güvenlik güçleri, Taliban’a karşı kontrolü kaybetti. Kabil yönetimi halen 16 vilayet merkezinde hakim durumda.
Çatışmaların son aylarda yoğunlaşması sivil kayıplarını ve göçleri artırdı.
Birleşmiş Milletler’e (BM) göre, 2021’in ilk yarısında 1659 sivil hayatını kaybederken, son bir ayda 1000’den fazla sivil hayatını kaybetti.
Afganistan Bağımsız İnsan Hakları Komisyonu, mayıs başından ağustosa kadar yaklaşık 1 milyon sivilin evlerinden olduğunu açıkladı.
BM, 18 milyon Afgan’ın insani yardıma ihtiyaç duyduğunu bildiriyor.