Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), DİSK tarafından açılan davayı kaybetmesine rağmen, bu ayki enflasyon verilerinde de madde sepeti verilerini yayımlamadı.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK), 2022 Mayıs ayına ilişkin enflasyon verisinden itibaren madde sepeti yayımlamayı bırakmasının ardından DİSK, 26 Nisan’da yaptığı açıklamada TÜİK’e karşı dava açtığını ve davayı kazandığını belirtmişti.
DİSK’ten yapılan açıklamada “TÜİK’in Haziran 2022’de enflasyona esas madde fiyat listesini açıklamaktan vazgeçmesi üzerine TÜİK’e karşı açtığımız davayı kazandık. Yargı kararı gereği TÜİK madde fiyat listesini yeniden yayımlamak zorunda” ifadelerine yer verilmişti.
DİSK’in bu açıklamalarına karşın, TÜİK bugün açıklanan nisan ayı tüketici enflasyonu verilerinde de madde sepeti verilerini yayımlamadı.
TÜİK ise DİSK’in açıklamalarına karşın, davada taraf olmadığını belirtmiş ve kuruma açılan dava olmadığını söylemişti.
DİSK İDARE MAHKEMESİNE TAŞIMIŞTI
TÜİK’in madde sepeti verilerini yayımlamayı bırakmasının ardından DİSK-AR, 3 Haziran 2022’de TÜİK’ten bilgi talebinde bulunduğunu ve TÜİK’in bilgi talebini reddettiğini belirtilmişti.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER) üzerinden TÜİK’ten ortalama madde fiyatı listesi verisi tekrar talep edilse de TÜİK 23 Haziran 2022 tarihli cevabıyla talep ettiğimiz bilginin kamuoyunda “yanlış anlama ve yanıltıcı değerlendirmelere sebebiyet verdiği” gerekçesiyle bilgi talebini tekrar reddetti.
DİSK, Bilgi Edinme Kurulu’na da itiraz ettiğini fakat kurulun da 3 Ağustos 2022 tarih 2022/936 sayılı kararı ile DİSK’in talebini reddettiğini aktarmıştı.
Bunun üzerinde DİSK, kurul kararının yasal dayanaktan yoksun olduğunu ve yıllardır açıklanan verilerin açıklanmasından vazgeçilmesinin hukuksuz olduğunu belirterek konuyu idare mahkemesine taşıdığını kaydetmiş ve İdare Mahkemesi’nin 1 Mart 2023 tarih, 2022/2383 esas ve 2023/700 sayılı kararında, DİSK tarafından istenen bilgilerin açıklanmasının kurumun görevi gereği olduğunu belirterek bilgi talebinin reddedilmesinin hukuka aykırı olduğuna karar verdiğini belirtmişti.
TÜİK “TARAF DEĞİLİZ” DEMİŞTİ
DİSK’in açıklamalarının ardından TÜİK de konuya ilişkin yaptığı açıklamada “TÜİK’e karşı açılmış bir dava bulunmamakta olup, Kurumumuz bahsi geçen davada taraf değildir” demişti.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER) üzerinden TÜFE madde sepeti fiyatları ile ilgili Kuruma başvuru yapıldığı ve başvurulara cevap verildiğine işaret edilen açıklamada şunlar kaydedilmişti:
“Kurumumuzdan alınan cevaplara istinaden Bilgi Edinme Kurulu’na itiraz edilmiş, Kurul tarafından 3 Ağustos 2022 tarih ve 2022/936 sayılı karar ile talep reddedilmiştir. Bilgi Edinme Kurulu’nun ret kararının İdare Mahkemesi’ne taşındığı, mahkeme tarafından da bilgi edinme talebinin ret işleminin iptaline karar verildiği anlaşılmaktadır. TÜİK’e karşı açılmış bir dava bulunmamakta olup, Kurumumuz bahsi geçen davada taraf değildir.”
YARGI KARARINA RAĞMEN VERİLERİ YAYIMLAMADI
Yaşanan bu gelişmenin ardından, bugün TÜİK tarafından nisan ayı enflasyon verileri açıklandı. TÜİK verilerine göre mart ayında yüzde 2,29 olan aylık enflasyon nisanda yüzde 2,39 olarak açıklanırken, yıllık enflasyon ise yüzde 50,51’den yüzde 43,68’e düştü.
Daha önce 409 madde ve 904 madde çeşidinin fiyatlarını yayımlayan TÜİK, 2022 Mayıs ayı enflasyon verileriyle birlikte madde sepetini yayımlamayı durdurmuştu. DİSK tarafından açılan ve kazanılan davaya rağmen TÜİK bu ay da madde sepeti verilerini açıklamadı.
Madde sepeti verilerinin yayımlanmaması şeffaflık tartışmalarını güçlendirirken, bu ayki verilerde yargı kararına rağmen “Madde Sepeti ve Ortalama Madde Fiyatları” listesinin açıklanmaması şüpheleri daha da artırdı.
DİSK’TEN İLK TEPKİ GELDİ: DAHA DA ŞAİBELİ HALDE
Yargı kararına rağmen TÜİK’in verileri yayımlamamasına DİSK’ten tepki geldi. DİSK konuya ilişkin yaptığı açıklamada “TÜİK çeşitli ürünlerin fiyatlarının dönemsel ve karşılaştırmalı olarak görülebildiği madde sepeti ve ortalama madde fiyatları listesini yargı kararına rağmen yayımlamadı. Böylece resmi enflasyon verileri daha da şaibeli hale geldi” dedi.
TÜİK tarafından yayımlanan resmi enflasyon verilerinin farklı gelir gruplarının gerçeğini yansıtmadığını belirten DİSK, TÜİK’i madde sepeti verilerini yayımlamaya ve gelir gruplarına göre enflasyon hesaplaması yapmaya çağırdı.
Açıklamada DİSK-AR tarafından yapılan hesaplamaya göre emeklilerin ve dar gelirlilerin gıda enflasyonunun yüzde 70-80 aralığında olduğu kaydedildi.
