TBMM Başkanı Mustafa Şentop, “Dünyanın en zengin ülkesi değiliz ama en cömert ülkesiyiz. Türkiye en çok mülteciyi barındıran ülke. 4 milyonun üzerinde kayıtlı Suriyeli yaşıyor Türkiye’de, son birkaç aydır değil, 10 yıldır yaşıyor” dedi.
TBMM Başkanı Şentop, İspanya ziyareti kapsamında, Global International Relations Center’da (IE), farklı düşünce kuruluşlarından uzmanlar ile IE’nin akademisyenlerinden ve öğrencilerinden oluşan grupla bir araya geldi.
Şentop, Türkiye’nin en çok yardım eden ülke olduğunu belirterek, şöyle konuştu:
* Dünyanın en zengin ülkesi değiliz ama en cömert ülkesiyiz. Türkiye en çok mülteciyi barındıran ülke. 4 milyonun üzerinde kayıtlı Suriyeli yaşıyor Türkiye’de, son birkaç aydır değil, 10 yıldır yaşıyor.
* Türkiye bu insanlara, kendi topraklarında yaşamayacak hale gelen bu insanlara, kendi vatandaşlarına sağladığı imkanların hepsini tanıyor, eğitim ve sağlık dahil olmak üzere. Bu sığınmacıların yüzde 70’ten fazlası kadınlar ve çocuklar.
* Göç ve sığınmacı konusu sadece Türkiye’nin değil tüm dünyanın sorunu ve sorumluluğu. Buna yol açan işleri yapan da Türkiye değil. Afganistan’ı, Suriye’yi, Irak’ı biz karıştırmadık. Karışmasında bizim hiç etkimiz yok. Burada çıkan sorumluluğu Türkiye üstleniyor.
“TÜRKİYE’NİN ÖNEMİ DEĞİŞMİYOR”
TBMM Başkanı Şentop, açıklamalarının ardından akademisyenlerin sorularını cevaplandırdı. Türkiye’nin değişen dünya düzeninde nasıl bir rol oynayacağının sorulması üzerine Şentop, şu ifadeleri kullandı:
* Dünya şartları, paradigmalar, düşünceler değişiyor; ama Türkiye’nin önemi değişmiyor. Bu bir taraftan jeostrateji ile ilgili. Türkiye’nin bulunduğu coğrafya gözardı edilebilecek bir coğrafya değil.
* Bütün sorunlar ve bu sorunların çözümleri orada tartışılıyor. Herkes de orada. ‘Doğu Akdeniz’ deyince herkes geliyor. ‘Suriye’, ‘Irak’, ‘Afganistan’ deyince geliyorlar.
Türkiye’nin tarih itibarıyla bölgedeki pek çok halkla ilişkileri var. Bu bakımdan AB’nin ve ABD’nin Türkiye’yi dikkate alamadan, ilişkilerine önem veremeden etkili iş yapabilmesi mümkün gözükmüyor.
* Türkiye’nin önemi ortadan kalktı diye konuşuyorlar; ama tarih onları tekzip ediyor.
“KURZ’UN YAKLAŞIMI ÇOK UÇUK”
Afganistan’daki son durumun sorulması üzerine Şentop, “Afganistan’da ani bir şekilde AB ve ABD’nin beklemediği şekilde Taliban yönetimi ele geçirdi. Kargaşa ortamı vardı ama şimdi hükümet kuruldu. Hükümetin kurulmasının önemli olduğunu düşünüyorum. Bizim de arzu ettiğimiz manada, kapsayıcı bir hükümet ortaya çıkmadı. İnşallah ümit ederiz ki böyle bir noktaya gidilir” diye konuştu.
Afganistan’daki göç dalgasına ilişkin de Şentop, şöyle konuştu:
* Taliban, havaalanları başta olmak üzere sınırları büyük ölçüde kapattı. Bunlar açıldığı takdirde çok büyük bir göç dalgası olacak. Biz bu insanları Afganistan’da tutabilecek şartları tesis etmeliyiz.
* Afganistan’ın realitesini dikkate alarak politika üretmeliyiz. Birtakım Taliban videoları, burkalar üzerinden tabiri caizse siyasi magazin anlamında politika üretmek yanlış olur. Realiteyi dikkate almalıyız.
* İnsani bakımdan çok önemli bir sorunla karşı karşıyayız. Avusturya Başbakanı Sebastian Kurz’un yaklaşımı çok uçuk, ‘bütün mültecileri biz mi alacağız, biraz da Türkiye alsın diyor’.
* Yaklaşımı realiteden uçuk, kopuk. Bunu söyleyecek olsak biz söyleriz. 100-200 tane göçmen alıyor. Bizde 4 milyon göçmen var. Gerçekten kopuk bir açıklama.
“2023’TEN SONRA SİSTEM DAHA İYİ ÇALIŞACAK”
TBMM Başkanı Şentop, başkanlık sistemine yönelik bir soruya ise Türkiye için bu sistemin daha uygun olduğunu söyledi. Başkanlık sisteminin parlamenter sisteme göre daha demokratik olduğunu ifade eden Şentop, şunları söyledi:
* Parlamenter sistemde tek bir oy kullanıyorsunuz yasama organını seçiyorsunuz, hükumeti seçmiyorsunuz. Yasama organından hükumet bazen çıkıyor bazen çıkamıyor.
* Ben başkanlık sisteminin eskiden beri savunucusuyum. Sistem yeni değişti. 2018’den itibaren yürürlükte. Aynı siyasi aktörlerle yürürlüğe girdi.
* Eski siyasetin teamülleri hem siyasette hem bürokraside var. Biraz zamana ihtiyacı olduğunu, 2023’ten sonra sistemin çok daha iyi çalışacağını düşünüyorum.
İSPANYA TEMSİLCİLER MECLİSİ BAŞKANI İLE GÖRÜŞTÜ
TBMM Başkanı Mustafa Şentop, İspanya ziyareti kapsamında, İspanya Temsilciler Meclisi Başkanı Merıtxell Batet ile bir araya geldi.
Şentop burada yaptığı konuşmada, İspanya Parlamentosu’nda bulunmaktan mutluluk duyduğunu belirterek, şunları söyledi:
* Ülkelerimiz arasında son dönemde canlanan ilişkilerimizin parlamentolar arası boyutuna da ivme kazandırmak arzusundayız. Bu vesile ile beraberinizde bir heyetle sizi Türkiye’ye davet etmekten memnuniyet duyuyorum.
* İspanya ile Türkiye arasındaki ilişkiler oldukça güçlü temellere dayanmaktadır. İspanya’yı kadim bir dost ve stratejik ilişkilere sahip olduğumuz bir ortak olarak görüyoruz.
* Ayrıca NATO müttefikleri olmamız da bizi yaklaştıran bir diğer unsurdur. İspanya’nın stratejik hedeflerimizden biri olan AB üyeliğimize verdiği destek ve bu konudaki tutarlı ve ilkeli duruşunu takdirle karşılıyoruz.
“MEDENİYETLER İTTİFAKININ DEĞERLERİNE DESTEĞİMİZ TAMDIR”
TBMM Başkanı Şentop, islamofobinin artması karşısında, Avrupa içinde ve ötesinde toplumsal uyumda ciddi sıkıntıların baş gösterdiğini vurgulayarak, şu ifadeleri kullandı:
* Bundan 16 yıl önce dönemin Başbakanı Zapatero ve sayın Cumhurbaşkanımızın tohumlarını attığı Medeniyetler İttifakı girişimi, bugün Birleşmiş Milletler’de Yüksek Temsilci Moratinos’un da deneyimi ve çabaları sayesinde işlevini sürdürmektedir.
* Bu girişime ve Medeniyetler İttifakı’nın temsil ettiği değerlere desteğimiz ve bağlılığımız tamdır. Eş sponsorlar olarak sayın Moratinos’a görevinde gerekli desteği sağlamaya devam edeceğiz.
Şentop, Medeniyetler İttifakı’nın daha da güçlendirilmesi düşüncesinin Türkiye ve İspanya’nın gündeminde yer aldığını söyleyerek, “Bu kapsamda, Medeniyetler İttifakının kuruluş yıl dönümünde, yani 14 Temmuz günü, TBMM ve İspanya Parlamentosu olarak ortak bir açıklama yapmak ve girişime desteğimizi teyit etmenin anlamlı olacağını düşünüyorum” dedi.
“BU TARİHÇİLERİN İŞİDİR”
Şentop, sürdürülebilir kalkınmanın sağlanması ile düzensiz göç konusunda diyalog ve iş birliğinin geliştirilmesinin daha da yararlı olacağını vurgulayarak şu ifadeleri kullandı:
* Önümüzdeki dönemde parlamentolar arası ilişkilerimize hem ikili temaslar hem de çok taraflı forumlarda artan temas ve iş birliği yoluyla canlılık kazandırılmasının ikili ilişkilerimize derinlik ve kapsam katacağı düşüncesindeyim.
* Temsilciler Meclisinde biri Genel Kurula, diğeri Dış İlişkiler Komisyonuna olmak üzere sunulan iki karar tasarısı bulunmaktadır. Bu tasarılar Osmanlı İmparatorluğunun son dönemlerinde Türkler ile Ermeniler arasında yaşanan 1915 olaylarının İspanya Parlamentosunda sözde soykırım olarak kabul edilmesiyle ilgilidir. Bu konuda ülkemizin yaklaşımı nettir.
* Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi bu olaylar üzerinde akademik bir tartışmanın cereyan etmekte olduğunun altını çizmiştir. Biz parlamenterler olarak tarihi olaylar konusunda hüküm veremeyiz. Bu tarihçilerin işidir.
* Türkiye, kendi arşivleri ile Ermenistan ve üçüncü ülkelerdeki arşivlerde 1915 olayları konusunda araştırma yapılması için ortak tarih komisyonunun kurulmasını önermiştir.
* Söz konusu komisyonun bulguları, bahse konu trajik dönemin her iki tarafta daha iyi ve adil şekilde anlaşılabilmesini sağlayabilecek, Türkler ile Ermeniler arasındaki normalleşmeye katkıda bulunabilecektir.
* Böylelikle Türk ve Ermeni tarih anlatılarının adil bir hafıza etrafında birbirine yakınlaşmasının yolu da açılabilir.
* Öte yandan, bu konuda parlamentolarda hüküm vermek iki halkı birbirine yaklaştırmak ve tarihten karşılıklı olarak dersler çıkarılması yerine, ilişkilerin kötüye gitmesinde çıkarları bulunan bazı çevrelere hizmet etmektedir.
“AB İÇİNDE KAFA KARIŞIKLIĞI YAŞANDIĞINI GÖRÜYORUZ”
TBMM Başkanı Şentop, terörle mücadele eden iki ülke olarak bu alandaki iş birliklerini daha da arttırmanın yararına inandıklarını kaydederek, “Güvenliğimiz için önemli tehdit teşkil eden FETÖ ve PKK/YPG gibi örgütlere karşı ortak mücadelemizin devam edeceğine, İspanya’nın bu konudaki hassasiyetinin süreceğine inanıyoruz” dedi.
Şentop, Türkiye’nin üyesi olduğu güçlü bir AB’nin gerek Avrupa gerekse bölgenin güvenlik, istikrar ve refahı bakımından elzem olduğunu vurgulayarak, şu ifadeleri kullandı:
* Türkiye’nin üye olmasıyla AB’nin güçleneceğini ve uluslararası planda etkin bir jeopolitik aktör olarak oynaması gereken rolü oynayabileceğini görmek gerekmektedir.
* Buna karşılık AB içerisinde farklı hesaplarla bu amaç konusunda bir zihin karışıklığı yaşandığını görüyoruz. İspanya, AB içerisinde tutarlı bir şekilde Türkiyenin AB üyeliğinin önemini en iyi anlayan ve bu yönde üyelik sürecimize destek veren ülkeler arasında yer almış ve üyelik sürecimize dair ilkeli bir duruş sergilemiştir.
TBMM Başkanı Şentop, bu görüşmesinin ardından, İspanya Temsilciler Meclisi/Senato AB Karma Komisyonu Başkanı Susana Sumelzo ve Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı Pau Mari-Klose ve beraberindeki parlamento heyetini kabul etti.
