Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin ilk 5 yılının karnesi kırık dolu. 24 Nisan 2018’de geçilen sistemde enflasyon, döviz, işsizlik ve yolsuzluk yükseldi. Hukuk ve adalet geriledi. Vatandaş ‘Çürük, sürtük, sefil’ hakaretlerine maruz kaldı.
Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi, 16 Nisan 2017 referandumuyla kabul edildi ve 24 Haziran 2018’deki genel seçimlerin ardından uygulanmaya başlandı. Cumhurbaşkanlığı kabinesi 9 Temmuz’da göreve başladı. İktidar, karar alma mekanizmalarının hızlandırılmasıyla sorunların hızla çözüleceğini vaat etti ancak 5 yılda ülke her alanda geriledi.
İşte 5 yılda değişenler:
– 9 Temmuz 2018’de dolar 4,53 TL iken 19.50 TL’ye dayandı. 1.25 TL’den satılan ekmek 2023’te 5 TL oldu. Soğanın kilosu 3.61 TL’den 25-30 TL’ye çıktı. Karkas etin 25.04 TL olan kilo fiyatı 126.87 TL’ye geldi. Sütün kilosu 2.50 TL’den 18.50 TL fiyata ulaştı. Elektrik 5 yılda yüzde 370 zamlandı.
– 2017 yılı sonu itibarıyla 15 milyon 846 bin 408 olan icra dosyası sayısı, 24 milyonu buldu.
– 2018’de işsizlik yüzde 17,6, işsiz sayısı 6 milyondu. 2023’te oran yüzde 23,4’e, sayı 8 milyon 941 bine çıktı.
– Enflasyon 10.23 iken, Mart 2023’te yüzde 62.45’e yükseldi. 12 aylık ortalamalar 2018’de yüzde 11.14, 2023’te ise yüzde 113.73 oldu.
– Sosyal yardım alan hane sayısı 3 milyon 495 binden 4.3 milyona çıktı.
– Açlık sınırı bin 615 TL, yoksulluk sınırı 5 bin 262 TL iken, 2023’te açlık sınırı 9 bin 752 TL, yoksulluk sınırı 33 bin 754 TL’ye yükseldi.
HUKUKTA DA DÜŞTÜK
– Türkiye, 2022 Hukukun Üstünlüğü Endeksi’nde 140 ülke arasında 116. sırada, Siyasal Hak ve Özgürlükler bakımından 41 OECD ülkesi arasında son sırada yer aldı. Yolsuzluk Algı Endeksi’nde 78. sıradan, 180 ülke arasında 96. sıraya geriledik. Basın Özgürlüğü Endeksi’nde 149. sırada yer aldık. İfade özgürlüğünde 149 ülke arasında 129. sıradayız.
– Türkiye, “İstanbul Sözleşmesi”nden 20 Mart 2021’ta Cumhurbaşkanının imzasıyla çıktı. Kadına şiddet, işkence ve kötü muameleden dolayı açılmış binlerce soruşturma dosyası var.
– 2014’te 110 olan cumhurbaşkanına hakaret davası, 2021’de 9 bin 168’e çıktı.
– 2018’den beri kamuda her şey ‘talimata’ bağlandı. Bakanlar her açıklamasında ‘Cumhurbaşkanının talimatıyla’ demeye başladı.
– Üniversite öğrencileri düşük kredi ve burslar dolayısıyla sıkıntı yaşarken bir de yurt sorunu patladı.
AFETLERE ÖNLEM YOK
– 6 Şubat’ta yaşanan depremle, 1999 depreminin ardından hiçbir önlem alınmadığı açığa çıktı. 50 binden fazla kişi öldü. Vatandaş çadır bulamadı. Kızılay çadır, kan ve gıda sattı.
– 2018’de 5 bin 644 hektar orman yanarken, 2021’de 139 bin 503 hektar zarar gördü.
– Coronavirüs pandemisi sırasında maske satışı yasaklandı. Devlet dağıtacağını açıkladığı maskeyi vatandaşa ulaştıramadı.
– Pandemide ‘vefat sayıları doğru açıklanmadı’ denirken, TÜİK iki sene sonra istatistikleri yayınlamadı.
– Sağlıkçılara yönelik şiddet arttı. Doktorlar düşük ücretler ve yoğun mesai dolayısıyla yurt dışına göç etmeye başlarken, Cumhurbaşkanı Erdoğan ‘Giderlerse gitsinler’ dedi.
– Sanatçılara ‘müsvedde’ diyen Erdoğan ayrıca “Haysiyet fukarası, sefil, zavallı, gafil, eşkıya, çürük, sürtük, siyasi eşkıya, onursuz, edep fukarası, ahlaksız, haysiyet celladı, kan emici…” gibi kelimeleri kullandı.
