Bilim adamları, cep telefonu çalmak isterken GPS cihazlarını çalıp, cihazları kapatmadığı için polise yakalanan bir hırsızın eyleminden yola çıktı.
Çok yüksek IQ’lu insanların çok aptalca hareketler yapabileceği tespit edildi. Üstelik bugünü geçmişte bu kadar aptalca başarısız olanlara borçluyuz.
Üç eyleme aptallık diyoruz: Aptalca eylemler, gözü kara bir risk düzeyini, dalgınlığı ve pratiklik eksikliğini veya dürtüsel bir kontrol eksikliğini yansıtıyor. Araştırmacılar öğrencilerden günlük yaşamda aptallık örnekleri toplamalarını istedi. Cep telefonu çalmak isterken GPS cihazlarını çalıp, cihazları kapatmadığı için polise yakalanan bir hırsız hemen dikkat çekti.
GÜVENİLİR CEHALETTEN
Bu haberden yola çıkarak aptallığın ilk aşaması, “Güvenilir cehalet” olarak adlandırıldı. Yani birisinin uygun beceriler olmadan yüksek riskli bir şeyle uğraşması. Bir sonraki kategori, insanların yapılacak doğru şeyi bildiği, ancak çok dikkat etmediği durumlara uygulanan “dalgınlık” idi. Örneği ödeme yapmadan mağazadan çıkmak olabilir. Üçüncü tür aptallık, kontrol eksikliği ile karakterize edildi.
KENDİMİZİ TUTAMIYORUZ
Bu tür aptallık, insanlar bir şeyi yapmamaları gerektiğini bildiklerinde ama yine de yapma dürtülerine karşı koyamadıklarında meydana geldi. Karnının ağrıyacağını bildiğin halde üçüncü dilim keke uzanmak bu tür aptallıklara bir örnek. Araştırmayı yapan akademisyen Balazs Aczel, aptallığın ilginç bir kavram olduğunu çünkü her zaman zekâ ile takip edilmediğini belirterek, “Çok yüksek IQ’lu insanlar son derece aptalca şeyler yapabilir” dedi.
Aptalca şeylerden zevk alıyoruz
Araştırmacı Balazs Aczel, WordsSideKick.com’a verdiği demeçte, insanların başkalarının davranışlarını izlemek için kullandıkları bilişsel mekanizmalara odaklanmayı planlıyor. Aczel, insanların aptallığı neden bu kadar eğlenceli bulduğunu, sayısız Hollywood komedisini ve hatta yaygın övgüleri yönlendiren bir gizem olduğunu söyledi. Aczel, “İnsanlar eğlence kaynağı olarak diğer insanların aptalca şeyler yapmasını izlemek istiyor” dedi.
Aptallara borçluyuz
Aptallığı araştıran James F. Welles, şöyle yazıyor: Geçmişte bu kadar aptalca başarısız olanlara borçluyuz çünkü hataları şu anda ne yaptığımızı anlamamıza izin veriyor. Daha da önemlisi, eylemlerimizin geleceği şekillendireceğini kabul etmek zorundayız. Bu bağlamda, aptallığın insan davranışını nasıl etkilediğini anlamamız, sadece kendimizden değil, bir sonraki aptal başarısızlığımızın ve sonraki aptal başarısızlığımızın bedelini ödeyecek olan zavallı ruhlardan da sorumlu olmamız konusunda bize ahlaki bir yük getirir.
