Türkiye’de gelir dağılımındaki adaletsizlik geçen yıl bir önceki yıla göre 1.2 puan arttı. En yüksek gelire sahip yüzde 20’lik grubun payı yüzde 47,5’e çıkarken, en düşük gelire sahip yüzde 20’lik kitlenin payı 0,3 puan daha azalarak yüzde 5,9’a geriledi.
Döviz kurundaki hareketlilik, pandeminin etkileri ve ekonominin mevcut yapısı gibi etkenler nedeniyle hayat pahalılığının giderek daha derinden hissedildiği bir süreçten geçen Türkiye’de “fakir daha da fakirleşti” söylemi Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine de yansıdı… Kurumun 2020 yılına ilişkin Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması’na ilişkin sonuçlarına göre zenginler ile fakirler arasındaki gelir makası daha da açıldı. Ülkemizde en yüksek gelire sahip yüzde 20’lik grubun toplam gelirden aldığı pay, 2020’de bir önceki seneye kıyasla 1,2 puan artarak yüzde 47,5’e yükseldi. En düşük gelire sahip yüzde 20’nin aldığı pay ise 0,3 puan azalarak yüzde 5,9’a geriledi.
Gelir dağılımı eşitsizliği ölçütlerinden olan Gini katsayısı, sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, bire yaklaştıkça gelir dağılımında bozulmayı ifade ediyor. En son yapılan araştırma sonuçlarına göre Gini katsayısı da bir önceki yıla göre 0,015 puan artış ile 0,410 olarak tahmin edildi. En fazla pay alan yüzde 20’nin elde ettiği gelirin en az pay alan yüzde 20’sinin elde ettiği gelire oranı şeklinde hesaplanan P80/P20 oranı 7,4’den 8,0’a, gelirden en fazla pay alan yüzde 10’unun elde ettiği gelirin en az pay alan yüzde 10’unun elde ettiği gelire oranı şeklinde hesaplanan P90/P10 oranı ise 13,0’dan 14,6’ya çıktı.
Yükseköğretim mezunları ilk sırada
TÜİK verilerine göre, yıllık ortalama esas iş gelirleri sırasıyla yükseköğretim mezunlarında 63 bin 085 TL, lise ve dengi okul mezunlarında 41 bin 855 TL, lise altı eğitimlilerde 32 bin 838 TL, bir okul bitirmeyenlerde 22 bin 936 TL ve okur-yazar olmayan fertlerde 16 bin 785 TL olarak hesaplandı. Bir önceki yıla göre yıllık ortalama esas iş gelirinde en yüksek artış yüzde 25,5 ile bir okul bitirmeyen en düşük artış ise yüzde 18,8 ile okur-yazar olmayan fertlerde oldu.
En yüksek artış inşaat sektöründe
TÜİK’in esas iş gelirleri sektörel ayrımına göre, en yüksek yıllık ortalama gelirin 46 bin 034 TL ile hizmet sektöründe, en düşük yıllık ortalama gelirin ise 25 bin 263 TL ile tarım sektöründe olduğu görüldü. Bir önceki yıla göre; en yüksek artış ise yüzde 31,0 ile inşaat sektöründe gözlendi. Bunu yüzde 26,1 ile sanayi sektörü izledi. Diğer taraftan hizmet sektöründe yüzde 23,9, tarım sektöründe ise yüzde 15,8 artış gözlendi.
