Geçen hafta sonu doğal afetlerle ilgili yazmıştım (okumanız faydalı olacaktır).
Küresel doğal afetlerdeki artışları sizler de görüyorsunuzdur ve görmüyorsanız görmeye başlasanız iyi olur. Çünkü öncelikle şunu belirteyim ki bu afetler ekonomiyi de derinden etkileyecek. Olay biraz sel biraz yangın ve zaten bunlar her sene olan şeyler, diye düşünüyorsanız büyük bir yanılgı olur.
Tüm dünyada yangın ve sel gibi doğal afetler şu anda her sektörü etkiliyor ve özellikle de en temel olan sektörü: gıda!
Amerika, Çin, Avustralya, Avrupa, Rusya, Afrika, Hindistan ve Endonezya’dan tutun her taraf doğal afetler ile savaşıyor. Doğal afetler bu ülkelerde en başta, elbette Türkiye’de de, tarım ve hayvancılığı çok olumsuz şekilde etkileyecek. Havanın ısınması ile iklimlerdeki değişiklikler ve sel ve yangınlar hem tarım alanlarını, hem depoları hem de hali hazırdaki hasatları büyük ölçüde yok etti.
Ekonomik olarak bu durum şu demek: önümüzde kıtlık olacak! “Büyük olasılık falan demiyorum, kesin olacak diyorum“ ve Türkiye’de olmaz diyorsanız yerinizde olsam bir doktor kontrolüne giderdim.
Gıda fiyatlarında oluşacak artışlar alım gücü zayıf olan halkı iyice zorlayacak ve ekinlerin azalması tüm dünyada gıda ve zaten kritik olan temiz su sıkıntısını daha da arttıracak. Kitlesel olarak az olan gıda ürünleri kentlere ulaşmakta zorluk çekecektir ve bu doğal afetler de insanoğluna soluk aldırmayı bırakmayacağı için giderek büyüyen bir arz sıkıntısı oluşacak. Zaten dünyada kendi kendini doyurabilen ülke sayısı çok az, bir de buna küresel ticaretten kaynaklı yok ettiğimiz tarım ve hayvancılığı ilave ederseniz, ülkemizde de sıkıntı yaşayacağımız kesin. Bu yüzden oluşacak küresel gıda ve su kıtlığının ekonomik götürülerini hesaplayın.
Kısaca özetleyeyim:
1) Pandemi ile zaten biten turizm tümüyle bitecek.
2) Turizme yatırım yapmak kadar aptalca bir yatırım olmayacak.
3) İnsanoğlu sağa sola uçmayı bırakacak, dolayısıyla bu sektör ölecek! Şimdiden Allah rahmet eylesin!
İşsizlik zaten büyük bir kriz ve giderek küresel olarak da artacak ve bu inşaat, tekstil ve imalat sektörlerini çok kötü etkileyecek. Ek olarak insanlar aşı olunca bu pandeminin biteceği kanaatinde. “Ne diyebilirim ki“, dünya o tür insanlarla dolu maalesef; iki kulak arasında sadece cereyan var… Pandemi de dalgalar ve kısıtlamalar da bitmeyecek bitmesi mükün değil ve aşı ile de geçmeyecek. Bu yüzden gevşemeyin ya da hastalık ve ölümü göze alın.
Piyasa: geçen ekonomi yazımda Dolar düşecek demiştim 8.30-20 bölgesine ve düştü de. Bence biraz daha inecek yeri var 8.15-20 aralığına kadar gerileyebilir ve bu alım için fena olmaz. Değerli metallerde fikrim değişmedi fiyat düştükçe alın ve tutun. Borsanın yükselişi bence uzun yıllar olmayacak satıştan yanayım kısa, orta ve uzun vadede.
Kısacası doğal afetler ve pandemi ekonomiyi çok daraltacak ve kıtlık önümüzde bir çok ülkede olacak ve hepimiz nasibimizi alacağız! Tavsiyem: ihtiyaç ekonomisi moduna geçmek ve hükümetin acil olarak (geç bile kaldılar pandemi çıkar çıkmaz yapılmalıydı) tarım acil planı ve uygulaması yapması olacaktır.